Dobre prawo dla stowarzyszeń, jakie zmiany są konieczne?

1 lipca 2011 r., w budynku Kancelarii Prezydenta  RP, odbyła się konferencja “Dobre prawo dla stowarzyszeń, jakie zmiany są konieczne?" Współorganizowali je Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Sieć SPLOT i Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

1 lipca 2011 r., w budynku Kancelarii Prezydenta  RP, odbyła się konferencja “Dobre prawo dla stowarzyszeń, jakie zmiany są konieczne?" Współorganizowali je Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Sieć SPLOT i Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

W spotkaniu wzięli udział, oprócz ekspertów, przedstawicieli organizacji pozarządowych, urzędników administracji publicznej oraz innych osób zainteresowanych zmianami ustawy o stowarzyszaniu się, senator Łukasz Abgarowicz oraz mecenas Jan Stefanowicz, którzy odpowiadają za projektem ustawy o zrzeszeniach. Omówiono cztery obszary tematyczne możliwych zmian w ustawie o stowarzyszeniach:
a) uproszczenia (m.in. forma stowarzyszeń zwykłych, zmniejszenie liczby członków, uproszczenia rejestracji, uproszczenia księgowe);
b) uprawnienia i obowiązki(m.in. dostęp do pieniędzy, reprezentatywność, media, specjalne uprawnienia (np. wydawanie dokumentów karty wędkarskie, patenty żeglarskie);
c) kwestie związane z nadzorem(rola samorządu, czy i kto powinien kontrolować społeczną działalność, obowiązki z uprawnieniami);
d) inne problemy dotychczas nieuregulowane (m.in. kwestie przekształceń stowarzyszeń, inne formy zrzeszania, kwestie zrzeszania się przedsiębiorstw).

Największe kontrowersje wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych wzbudziły zagadnienia związane z ilością członków wymaganych do założenia stowarzyszenia oraz zasadności i form istnienia organów nadzoru nad ich działaniem. Wyodrębniły się dwa stanowiska: pierwsze dotyczyło zastrzeżeń co do możliwości utworzenia organów zarządu i kontroli przy zmniejszeniu ilości wymaganej do 3 lub 5 osób, drugie poddawało w wątpliwość misję stowarzyszeń jako oddolnych inicjatyw obywatelskich. Tu pojawiła się sugestia, iż mniejsza ilość członków może przekształcić stowarzyszenia w małe grupy osób skupionych na pozyskiwaniu funduszy przy preferencyjnych zasadach podatkowych.

W kwestii związanej z nadzorem burzliwej dyskusji poddano temat podmiotu organu nadzorującego: kto powinien sprawować nadzór – starosta, czy może inna jednostka samorządu terytorialnego? Czy nadzór w ogóle jest potrzebny? Czy organizacje pozarządowe mogą kontrolować się skutecznie same? Jakie formy organizacyjne stowarzyszeń powinny podlegać organowi nadzoru? Tak wypracowane pytania na pewno będą musiały zostać poddane dłuższym i szerszym konsultacjom społecznym, ale wydają się one być zasadnymi w kontekście mówienia o zmianach w prawie o stowarzyszeniach.

Pod koniec spotkania senator Łukasz Abgarowicz nieoczekiwanie oznajmił, że senatorowie podtrzymują chęć prowadzenia dalszych prac nad ustawą o zrzeszeniach. Spowodowało to pewną konfuzję wśród organizacji wyrażoną w sposób dobitnie przez Tomka Schimanka. Konferencja zakończyła się więc deklaracją dalszych prac, ale pewnie nie bedą one łatwe.

Zapraszamy:

* do wzięcia udziału w dyskusji na temat podjęty na konferencji: konsultacje w sprawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach

* do zapoznania się z oceną konferencji i różnicami pomiędzy stanowiskiem organizacji a twórcami projektu ustawy o zrzeszeniach. Piotr Frączak twierdzi, że te dwa podejścia odwołują się "do innej filozofii myslenia o prawach obywatelskich. Podobnie jak z dyskusją wokół zapisów konstytucji gdzie liberalna wizja państwa stróża nocnego zderzała się wizją państwa opartego zgodnie z zasadą pomocniczości na aktywności obywateli (…). Tak więc jest to kwestia ideowa i naprawdę jeżeli twórcy ustawy o zrzeszeniach zechcą ograniczyć rolę dotychczas działajacych stowarzyszeń na rzecz uprawnień m.in. dla powoływanych ad hoc związków partnerskich napotkają silny opór". Więcej