Krajowe Forum Terytorialne – nowe ciało dialogu, również dla organizacji pozarządowych

10 maja 2012

Aktualności, Ciała dialogu obywatelskiego, Reprezentanci OFOP

Krajowe Forum Terytorialne spotkało się już cztery razy. Czym jest i jakie są jego funkcje? Czy ciało to może mieć realny wpływ na kreowanie polityk rozwoju w regionach? A może jego zadania mają dużo szerszy wymiar?

KFT – Podstawy Prawne

Krajowe Forum Terytorialne powstało na podstawie ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, w związku z art. 3a ustawy ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.Inny dokument rządowy – Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020 Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie – opisuje Forum jako ważny instrument dyskusji strategicznej( punkt 7.4, str. 183) kształtujący i stymulujący strategiczne myślenie o rozwoju na poziomie krajowym, regionalnym i subregionalnym. Ma ono inicjować debaty na temat kierunków i form realizacji rozwoju regionalnego. Ponadto Forum ma tworzyć warunki dla wymiany wiedzy, doświadczeń i informacji między różnymi podmiotami publicznymi i niepublicznymi, zaangażowanymi w działania na rzecz rozwoju, stanowiąc praktyczną realizację zasady partnerstwa. Dodatkowo, jako ciało doradcze Ministra Rozwoju Regionalnego, KFT odpowiada również za właściwe ukierunkowanie jego działań wobec innych resortów, samorządów terytorialnych i innych podmiotów.

Zgodnie z zarządzeniem nr 6 Ministra Rozwoju Regionalnego KFT ma być organem pomocniczym Ministra. Zostały mu przypisane następujące zadania:

Analizowanie kluczowych procesów i zjawisk mających wpływ na politykę regionalną, w szczególności pod kątem wpływu polityk unijnych na rozwój regionalny w Polsce,
Ocena realizacji polityki regionalnej w oparciu o postępy realizacji polityk sektorowych,
Formułowanie opinii i rekomendacji w zakresie wymiaru terytorialnego polityk krajowych i unijnych w oparciu o badania, analizy i raporty,
Ocena raportu o rozwoju społeczno-gospodarczym, regionalnym oraz przestrzennym przygotowywane przez Ministra Rozwoju Regionalnego oraz analogiczne raporty z regionów przygotowywane przez samorządy województw,
Inicjowanie debaty na temat kierunków i form realizacji polityki regionalnej,
Formułowanie rekomendacji na temat zmian w prawie jakie powinny być wprowadzone w polityce regionalnej kraju,
Formułowanie opinii i rekomendacji dotyczących planów pracy i standardów metodologicznych dla krajowych i regionalnych obserwatoriów terytorialnych,
Rekomendowanie działań Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wobec innych resortów , samorządów terytorialnych oraz innych podmiotów , w szczególności w obszarze polityki regionalnej, miejskiej, transportowej, rozwoju wsi

Ponadto Forum może realizować inne zadania( art. 3 ust.2 zarządzenia), wskazane przez Ministra Rozwoju Regionalnego, o ile nie naruszają one kompetencji Komitetu Koordynacyjnego ds. polityki rozwoju. Komitet Koordynacyjny pozostaje tutaj nadrzędnym organem, w którym uczestniczą jedynie przedstawiciele administracji publicznej. Rola pomocnicza Krajowego Forum Terytorialnego polega na monitoringu oraz formułowaniu opinii i rekomendacji, które w żaden sposób nie są wiążące dla Ministra Rozwoju, czy innych Ministerstw. Forum może sugerować pewne rozwiązania, a decydenci powinni co najwyżej brać te sugestie pod uwagę, podczas podejmowania decyzji lub wdrażania danej polityki regionalnej.

Skład Forum

W składzie Krajowego Forum Terytorialnego zasiada ponad sześćdziesięciu członków:

21 przedstawicieli strony rządowej,
24 przedstawicieli strony samorządowej
17 przedstawicieli partnerów społeczno-gospodarczych ( 8 reprezentantów organizacji pracodawców i pracowników, 1 przedstawiciel związku banków polskich, 5 reprezentantów organizacji pozarządowych oraz 3 przedstawicieli środowisk naukowych)
Dodatkowo zapraszani eksperci np.: z OECD, KE, Banku Światowego itp. Występują oni tylko w roli obserwatorów, nie posiadających prawa głosu.

W zarządzeniu nr 6 Ministra Rozwoju Regionalnego, podobnie jak w przypadku Komitetu Koordynacyjnego Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, mówi się o pięciu reprezentantach wywodzących się z sektora pozarządowego, wskazanych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego, w tym co najmniej jeden przedstawiciel musi reprezentować organizacje ekologiczne oraz jeden przedstawiciel kościoła lub innego związku wyznaniowego. Zapis ten jest więc identyczny jak przypadku zasad określających skład w KK NSRO. Co interesujące, na powyższej liście uczestników KFT, nie ma przedstawiciela organizacji ekologicznej.

Władze podmiotu, który ma swoich przedstawicieli w KFT, wyznaczają Członka i Zastępcę do udziału w pracach Forum. „[…]W wyjątkowych sytuacjach w pracach KFT może uczestniczyć z prawem do głosowania inny przedstawiciel podmiotu niż Członek lub jego Zastępca.[…]”. Organizacje pozarządowe, jako jedyna z grup przedstawicielskich przypisanych do Forum, nie posiadają zastępców dla swoich reprezentantów na Forum. Sytuacja ta jest niezrozumiała i znacznie ogranicza ich możliwości uczestnictwa i funkcjonowania w tym ciele dialogu.

Przedstawicielami organizacji pozarządowych w Krajowym Forum Terytorialnym są:

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych,
Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT,
Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (OCWWIP),
Polska Rada Ekumeniczna,
Związek Harcerstwa Polskiego.

Sposób działania

Zgodnie z Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010-2020 – „[…]Forum ma działać w oparciu o roczne plany pracy, które podlegają zatwierdzeniu przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego[…]”. KFT zbiera się 2 razy w roku na posiedzeniach plenarnych, które odbywają się zgodnie z przyjętym na nim porządkiem obrad. Mogą też być zwoływane dodatkowe posiedzenia plenarne. Z inicjatywy Przewodniczącego lub Członka Forum odbywają posiedzenia tematyczne (fora dyskusji strategicznej), w których mogą uczestniczyć Członkowie i ich Zastępcy oraz inne osoby spoza grona Forum, zaproszone przez Przewodniczącego.

Zgodnie z regulaminem „[…]KFT podejmuje decyzje w formie uchwał, przyjmowanych zwykłą większością głosów członków uprawnionych do głosowania obecnych na posiedzeniu. W nagłych przypadkach dopuszczone jest podejmowanie przez KFT decyzji w trybie udzielania pisemnej akceptacji. Wymagana jest wówczas jednomyślność Członków. W sytuacji, gdy projekt dwukrotnie nie uzyska konsensusu w trybie pisemnej akceptacji, zostaje poddany pod dyskusję oraz głosowanie podczas najbliższego posiedzenia plenarnego KFT[…].”

W ramach Forum, mogą być tworzone grupy robocze do pracy nad poszczególnymi zagadnieniami problemowymi. Co do zasady – mają one się spotykać częściej od posiedzeń plenarnych czy tematycznych, np. raz na kwartał.

KFT ma ściśle współpracować z Komitetem Koordynacyjnym ds. Polityki Rozwoju, Krajowymi Obserwatorium Terytorialnym oraz regionalnymi forami terytorialnymi.

Regionalne Fora Terytorialne

Na poziomie regionalnym, zgodnie z zapisami KSRR 2010-2020, „[…]zarząd województwa może powołać Regionalne Forum Terytorialne (RFT) o charakterze opiniodawczo-konsultacyjnym lub rozszerzyć zadania istniejących już ciał doradczych w celu zapewnienia dyskusji strategicznej o kierunkach rozwoju danego regionu oraz w celu ustanowienia platformy wymiany informacji i doświadczeń między aktorami polityki regionalnej z terenu województwa. W szczególności do zadań takiego ciała mogłoby należeć kształtowanie koncepcji strategii rozwoju regionu w oparciu o dyskusję nad założeniami polityki regionalnej województwa, analiza realizacji strategii i programów pod kątem zgodności ze strategią rozwoju województwa, oraz ocena efektów realizacji polityki regionalnej w województwie z uwzględnieniem problemów społeczno – gospodarczych[…]. Nie wiadomo jednak, jak to wskazanie ma się do pracy Komitetów Monitorujących Regionalne Programy Operacyjne.

Program Reprezentacji NGO, OFOP

fundusze europejskie