Konferencja „Europa – projekt rządów czy obywateli?” – podsumowanie

            Obchody 10-ego jubileuszu OFOP uświetniła konferencja „Europa: projekt rządów czy obywateli?” zorganizowana w ramach Europejskiego Roku Obywateli 2013 dnia 6 czerwca 2013r w Pałacu Prezydenckim. Konferencja wpisała się w obchody Święta Wolności oraz Tygodnia Obywatelskiego.

            Obchody 10-ego jubileuszu OFOP uświetniła konferencja „Europa: projekt rządów czy obywateli?” zorganizowana w ramach Europejskiego Roku Obywateli 2013 dnia 6 czerwca 2013r w Pałacu Prezydenckim. Konferencja wpisała się w obchody Święta Wolności oraz Tygodnia Obywatelskiego.

            Tematyka wydarzenia skupiona była na roli aktywności obywateli we współczesnych państwach demokratycznych oraz na idei społeczeństwa obywatelskiego. Przedstawiciele instytucji oraz organizacji europejskich dyskutowali o funkcji, jaką pełnią w Europie stowarzyszenia, fundacje oraz różnorodne inicjatywy obywatelskie. .

            Dzięki współpracy OFOP z Kancelarią Prezydenta RP konferencję otworzył Prezydent RP Bronisław Komorowski. Tuż po nim przemawiał zaskakująco dobrą polszczyzną Henri Malosse, przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Następnie wykład o historii powstawania organizacji pozarządowych od czasów starożytnych oraz wartości, wokół których się koncentrowały organizacje społeczne, wygłosił prof. Andrzej Zoll, wieloletni sędzia Trybunału Konstytucyjnego.

            W programie konferencji przewidziane były dwa panele dyskusyjne – w pierwszym z nich zatytułowanym „Czy Unia Europejska potrzebuje aktywnych obywateli?” wzięli udział: prof. Jerzy Regulski (Kancelaria Prezydenta RP), Rafał Rudnicki (Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce), Bogusław Sonik (Parlament Europejski) oraz  Antonella Valmorbida (sojusz organizacji pozarządowych na rzecz Europejskiego Roku Obywateli/The Association of Local Democracy Agencies EYCA/ALDA). Głównym problemem debaty było pogłębiające się wycofanie obywateli z życia publicznego, kryzys zaufania do instytucji zarówno krajowych jak i międzynarodowych, wzrost poparcia partii i ruchów populistycznych w perspektywie przyszłorocznych wyborów do Parlamentu Europejskiego. Pojawiały się w związku z tym propozycje nowych sposobów dotarcia do obywateli Europy, pomysły na kampanie społeczne. Uczestnicy przedstawiali także przykłady owocujących sukcesem inicjatyw jako przykład do naśladowania w przyszłości.

            W drugim panelu o nazwie „Co Grupa Wyszehradzka wnosi do Europy? Nowa perspektywa obywatelskości/Rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Grupie Wyszehradzkiej”  o swoich doświadczeniach opowiedzieli: Eszter Hartay (ECNL, Węgry), Jakub Klepal (Forum 2000, Czechy), Jan Jakub Wygnański (OFOP, Polska) oraz Martin Butora (Institute of Public Affairs, Słowacja). Wskazywali na dobre praktyki we współpracy międzynarodowej oraz podkreślali, że można wypracować szereg porozumień i podjąć efektywne działania bez konieczności budowania stałych, sformalizowanych struktur.

            Konkluzją najlepiej oddającą ducha debaty było stwierdzenie Antonelli Valmorbidy, że nie wolno ignorować lęków obywateli, które popychają w ramiona ruchów stosujących techniki populistyczne, gdyż jedyną radą na te obawy jest ich rozwiewanie za pomocą edukacji. Edukacja powinna być zrozumiała dla odbiorcy, który zazwyczaj nie operuje językiem fachowym oraz atrakcyjna – stawiać sobie za cel przekonanie obywatela, że jego głos się liczy w projektowaniu zmian, które go dotyczą. Nie można także zapomnieć o czytelnym raportowaniu zmian już dokonanych dzięki aktywności obywatelskiej, co umocni poczucie odpowiedzialności obywateli za otaczający świat.