Grupa robocza MRR do Programu Operacyjnego dot. Ekologii, Transportu i Energii

Spotkanie było pierwszym ze spotkań dotyczących programu operacyjnego, na wcześniejszych spotkaniach omawiano jedynie założenia dla poszczególnych sektorów.

Spotkanie było pierwszym ze spotkań dotyczących programu operacyjnego, na wcześniejszych spotkaniach omawiano jedynie założenia dla poszczególnych sektorów.

Spotkanie prowadzili dyrektor i wicedyrektor Departamentu Koordynacji Projektów Infrastrukturalnych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (MRR) – Pani Małgorzata Wierzbicka i Pan Jarosław Orliński. Dyrektor Orliński przedstawił krótką prezentację dotyczącą Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (skan w załączeniu, nie została jeszcze udostępniona członkom grupy roboczej w wersji elektronicznej) zawierającą informacje ogólne, cele Programu oraz omówienie przedmiotu wsparcia, architektury Programu i aktualnego stanu prac nad Programem. Z ważnych informacji przekazanych grupie podczas prezentacji: 1) Program skonstruowany tak, by za oś priorytetową odpowiadało [jako Instytucja Pośrednicząca] jedno ministerstwo, 2) „ring-fencing” dla celu tematycznego 4 – nie ustalono jeszcze podziału pomiędzy poziomem krajowym a regionalnymi programami operacyjnymi, 3) architektura Programu taka, by elastycznie zarządzać alokacjami, 4) oś priorytetowa II dotycząca celów tematycznych 5 i 6 jest skupiona głównie na celu 6, 5) oś priorytetowa III została określona jako realizująca zrównoważony rozwój.

W dyskusji (ograniczonej ze względów czasowych), oprócz partnerów społecznych, głos zabierali również przedstawiciele resortów, głównie Ministerstwa Gospodarki (MG). Z wystąpień przedstawicieli tego ostatniego wynika, że współpraca resortów z MRR kuleje (nie tylko w zakresie zaproponowanych alokacji – metodologii podziału środków). Wybrane głosy w dyskusji zdominowanej przez tematykę energetyczną, w tym efektywność energetyczną (EE) i odnawialne źródła energii (OZE):

– istotą środków pomocowych nie powinno być li tylko ich sprawne wydanie, ale przede wszystkim wyrównywanie szans (w kontekście obszarów wiejskich wymagających wsparcia),

– cierpimy w Polsce na ogromną „suszę danych” [nie znamy rzeczywistych potrzeb], a chcemy rozdzielać pieniądze,

– Program zorientowany jest na transport [alokacje], nie odnosi się natomiast w sposób poważny do spodziewanego w roku 2015 deficytu energetycznego (deficytu mocy),

– możliwość wspierania energetyki a pomoc publiczna – pytano o możliwości negocjacji tych kwestii z Komisją Europejską,

– wnioskowano (MG), by sieci przesyłowe, m.in. dla OZE, były wspierane z poziomu krajowego,

– pytano czy dla celu 4 i 6 (odpady) przewidziano instrumenty finansowe [MRR odpowiada: tak],

– kwestionowano ograniczanie się w zakresie smart grid tylko do projektów pilotażowych,

– zwracano uwagę na brak dla celu tematycznego 6 priorytetu dotyczącego jakości powietrza, o czym świadczą przyjęte wskaźniki [MRR komentuje: problem z pomocą publiczną],

– definiowanie celów i wskaźników wymaga harmonizacji,

– należy wesprzeć regiony, jeśli na ich poziomie mają być wspierane sieci przesyłowe [na podstawie dotychczasowych doświadczeń],

– zwrócono uwagę w kontekście zaproponowanych alokacji (MG), że warunkowość ex-ante dotyczy nie tylko sektora energetyki, ale i sektora transportu i środowiska,

– linia demarkacyjna dla OZE jest bardzo dyskusyjna i doprowadzi do tego, że na poziomie krajowym nie będą realizowane żadne projekty; oparta jest na mocy i w Programie planuje się wsparcie dla instalacji, które nigdy w Polsce nie zostały zrealizowane, a przecież polityka Państwa w tym zakresie mówi o wsparciu dla energetyki rozproszonej; niezrozumiała (niespójna) jest też linia demarkacyjna dla EE i transportu [głos MG],

– apelowano, by w zakresie kolei wyjść poza modernizacje na sieci TEN-T, zwracając jednocześnie uwagę na nazewnictwo w tym zakresie (spójność z definicjami z ustaw),

– ważny jest podział w projektach kolejowych na projekty infrastrukturalne i taborowe,

– wskaźniki dla osi priorytetowej III muszą mieć jasno sprecyzowaną metodykę oceny,

– pytano o plany gospodarki niskoemisyjnej, ich umocowanie prawne i stan przygotowania,

– zwracano uwagę, że w Programie środowiska zbyt wiele nie ma [alokacje], w tym m.in.: 1) nie widać, by Program chciał realizować wsparcie dla osiągnięcia celów Ramowej Dyrektywy Wodnej, 2) edukacja ekologiczna jest bardzo ważna, ale program nie wychodzi temu naprzeciw,

– pytano, w kontekście zapowiadanych konsultacji społecznych, czy na koniec sierpnia będzie gotowa ocena strategiczna w związku z tym, że Program musi być konsultowany wraz z tą oceną.

MRR odpowiadając na głosy w dyskusji stwierdziło m.in.:

– przydzielając alokacje kierowali się ryzykiem związanym z warunkowością ex-ante,

– zlecili Bankowi Światowemu przygotowanie raportu na temat instrumentów finansowych, także mieszanych; spodziewane wstępne wyniki – koniec sierpnia, ostateczne – koniec października,

– nie spodziewają się wyników oceny strategicznej do końca sierpnia, ale raczej do końca roku [MRR nie rozumie, że Program powinien być konsultowany razem z oceną strategiczną jego dotyczącą; co więcej – wygląda na to, że oddzielnie przygotowane zostaną również oceny strategiczne dla tzw. project pipelines tj. dokumentów implementacyjnych przygotowywanych dla poszczególnych sektorów; zapowiada się więc powielenie błędów z perspektywy 2007-2013].

Ważne: oficjalne konsultacje odbędą się najprawdopodobniej pod koniec sierpnia i we wrześniu, ale dziś MRR wyraził chęć zapoznania się z uwagami grupy roboczej. W tym celu kilka dni przed jej posiedzeniem przesłano członkom grupy Program i formularz do zgłaszania uwag (w załączeniu). Deadline : 24 lipca.