OFIP
Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych to cykliczna impreza, która odbywa się raz na trzy lata w Warszawie. Pierwszy OFIP miał miejsce w 1996 roku. Od 2014 roku jego organizatorem jest Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych. W OFIP-ie biorą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, samorządów, administracji publicznej i biznesu. Wiodącym wydarzeniem każdego Forum jest konferencja poświęcona współpracy wewnątrz sektora pozarządowego oraz relacjom organizacji z partnerami zewnętrznymi. Towarzyszą jej różne formy prezentacji działań organizacji pozarządowych przeznaczone dla wszystkich zainteresowanych osób takie jak Tydzień Obywatelski czy Piknik Inicjatyw Obywatelskich na Krakowskim Przedmieściu.
Historia OFIP-u:
Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych (OFIP) to cykliczne wydarzenie, które odbywa się raz na trzy lata. Pierwszy OFIP miał miejsce w 1996 roku i został zorganizowany przez Komitet Organizacyjny Forum Inicjatyw Pozarządowych, późniejsze Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych (Stowarzyszenie na rzecz FIP). Od 2014 roku jego organizatorem jest Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych (OFOP), której Stowarzyszenie na rzecz FIP – w momencie rozwiązania – przekazało cały dobytek i misję organizacji Forum. Założyciele Stowarzyszenia na rzecz FIP uzasadniają jego rozwiązanie powstaniem ponadbranżowej, ogólnopolskiej federacji, która została zainicjowana podczas jednego z Forów i której cele są zbliżone do działającego wcześniej Stowarzyszenia.
Pierwotnie Forum Inicjatyw Pozarządowych (FIP) było apolitycznym, ogólnopolskim ruchem obywatelskim, powstałym po 1993 roku z inicjatywy kilku organizacji pozarządowych: Solidarność Francja Polska, Fundacji dla Polski, Fundacji Pomoc Społeczna SOS, Programu PHARE Dialog Społeczny, Fundacji Bez Względu Na Niepogodę/Banku Danych KLON/JAWOR, Fundacji Społeczno-Ekonomicznych, Fundacji Akcji Demokratycznej u Stowarzyszenia „Asocjacje”. Forum Inicjatyw Pozarządowych powstało, jak sami organizatorzy piszą, w odpowiedzi na potrzeby rozwijającego się w Polsce – obok państwowego i gospodarczego – sektora pozarządowego. W opinii organizatorów i uczestników FIP w pełni demokratyczne państwo nie może istnieć bez silnego ruchu stowarzyszeń i fundacji, organizacji obywatelskich działających na rzecz wspólnego dobra oraz określonych grup społecznych we wszystkich niemal dziedzinach życia.
Misją FIP było prowadzenie organizacji pozarządowych do samodzielności, samoorganizowania się i sprawnego funkcjonowania. Do głównych celów Forum Inicjatyw Pozarządowych należały:
- promowanie udziału organizacji pozarządowych w budowie społeczeństwa obywatelskiego;
- wspieranie społecznej aktywności obywateli, integrowanie organizacji społecznych;
- pomoc w wymianie informacji, wiedzy i doświadczeń między organizacjami;
- pomoc w prezentowaniu dorobku organizacji władzom państwowym, samorządowym, sektorowi gospodarczemu oraz szerokiej publiczności;
- promowanie współdziałania trzech sektorów w państwie;
- opiniowanie aktów prawnych, dotyczących organizacji społecznych, prowadzenie lobbingu na rzecz poprawy legislacji dotyczącej organizacji społecznych.
Działalność FIP na samym początku opierała się na aktywności lokalnych organizacji, wspieranych i animowanych przez lokalnych partnerów, działających w 40 województwach. Od 1993 roku do I Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych ta wspólna aktywność doprowadziła do ponad 40 lokalnych i regionalnych spotkań organizacji pozarządowych na terenie całej Polski. Przed I OFIP zorganizowana została konferencja przygotowująca do I Forum, podczas której prowadzono tzw. dyskusje branżowe.
Idea FIP-u wychodzi naprzeciw wielu różnym potrzebom organizacji, wiele zresztą, szuka w tych spotkaniach zupełnie różnych wartości i, co najważniejsze, znajduje je. W ogólny sposób można je pogrupować następująco (P. Frączak, Konferencja FIP, Asocjacje nr 8/1996):
- wymiana informacji – spotkanie z ludźmi mającymi podobne problemy, wymiana doświadczeń, dobrych praktyk;
- integracja – spotkania takie wytwarzają wspólnotę, która jest silniejsza niż każda organizacja osobno. To również psychiczne wsparcie, świadomość, że w codziennych zmaganiach nie jest się samemu, że wielu ludzi podobnie myśli i podejmuje podobne wyzwania;
- wspólne działanie – pojedyncze organizacje mają nieduże możliwości wpływania na akty prawne, które określają ramy ich działania. Spotkania tego typu pozwalają wypracować wspólne stanowisko i zwiększyć nacisk na administrację czy polityków;
- promocja – możliwość zaprezentowania dokonań organizacji decydentom i opinii publicznej, zainteresowanie mediów – to podstawa działalności społecznej. FIP doskonale spełnia to zadanie.
I OFIP
I Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych odbyło się w dniach 21 i 22 września 1996 roku na Uniwersytecie Warszawskim. Wzięli w nim udział reprezentanci administracji państwowej i samorządowej, parlamentu, przedsiębiorcy, media – ponad 3 tys. osób, w tym przedstawiciele ponad 800 polskich i zagranicznych organizacji pozarządowych.
W czasie dwudniowego Forum odbyły się spotkania i prezentacje na temat roli inicjatyw społecznych w zaspokajaniu potrzeb obywateli, finansowania aktywności społecznej przez sektor publiczny i gospodarczy. Uchwalono dwa dokumenty – Kartę Zasad Działania Organizacji Pozarządowych oraz Kartę Praw Sponsora.
II OFIP
Na II Ogólnopolskim Forum Inicjatyw Pozarządowych w czasie sesji plenarnej i warsztatów poruszano wiele istotnych dla III sektora kwestii. Mówiono m.in. o procesie integracji europejskiej, współpracy z samorządem, mediami, rozwoju filantropii, federalizacji. Dyskutowano na temat pomocy społecznej, zdrowia, oświaty, edukacji, kultury, ekologii, rozwoju regionalnego. W czasie Forum uczestnicy mogli zapoznać się z różnymi formami pozyskiwania środków na działalność organizacji pozarządowych i nieformalnych grup społecznych. Grupa ekspertów udzielała zainteresowanym porad prawnych, księgowych oraz informowała o szkoleniach, wymianach, nowoczesnych technologiach.
Drugiego dnia Forum odbył się Festyn, w którym wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy warszawiaków. Wśród gości znalazł się m.in. premier Jerzy Buzek z małżonką, posłowie, dziennikarze i biznesmeni. Prezentacjom towarzyszyły występy Teatru Ruchu, warsztaty tańców ludowych, koncert liryczny, happeningi i aukcje. O oprawę muzyczną zadbały zespoły VooVoo, Raz, Dwa, Trzy, Mamadou Diouf, Kinior Orchestra.
III OFIP
Odbył się w Warszawie w dniach 20-22 września 2002 roku.
III Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych odbyło się w Warszawie w dniach 20-22 września 2002 roku.
Na konferencję zgłosiło się 609 organizacji. Pierwszego dnia odbyły się spotkania branżowe. Ich hasłem przewodnim było „Budowanie porozumień i reprezentacji trzeciego sektora”, a dotyczyła ich bardzo różnorodna tematyka: edukacyjna, ekologiczna, polityczna, marginalizacji i inkluzji społecznej, organizacji wspierających i poradniczych, federalizacji organizacji zagranicą, ewaluacji projektów społecznych, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, wolontariatu, non-profit, praw człowieka.
Tematem drugiego dnia było „Państwo – wspólne dobro”. Dyskutowano m.in. na temat stworzenia reprezentacji i kondycji sektora NGO, aktywności społeczeństwa w działania obywatelskich. Innymi wątkami poruszanymi na konferencji były: finansowanie organizacji pozarządowych z funduszy pochodzących z Unii Europejskiej, współpraca III sektora z przedstawicielami administracji publicznej, samorządu, biznesu, pomocniczość. Istotnymi kwestiami poruszanymi przez panelistów był wpływ organizacji pozarządowych na proces legislacyjny oraz rozwiązywanie problemów społecznych, nowa sytuacja po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz filantropia.
Trzeciego dnia OFIP-u odbył się festyn organizacji pozarządowych, w ramach którego można było uczestniczyć w koncertach, happeningach, przedstawieniach, warsztatach oraz odwiedzić stoiska wystawiennicze licznych organizacji.
IV OFIP
IV OFIP, który odbył się w dniach 23-24 września 2005 roku, rozpoczął się przedstawieniem idei Rzeczypospolitej Obywatelskiej. W spotkaniach wzięło udział ponad 1000 osób. W trakcie OFIP-u uczestnicy wzięli udział w otwartym posiedzeniu Zespołu ds. nowelizacji Ustawy o działalności pożytku publicznego przy Radzie Działalności Pożytku, na którym poruszano kwestie m.in. współpracy z administracją publiczną, odpłatnej i nieodpłatnej działalności gospodarczej organizacji III sektora, współpracy z mediami. Dyskutowano również o społecznej odpowiedzialności biznesu i współpracy biznesu z III sektorem. Jedna z dyskusji była szczególnie owocna: po panelu „Państwo obywatelskie – dobre rządzenie. Promowanie szerokiego dialogu społecznego” powstała lista 28 postulatów, dotyczących rozwoju państwa obywatelskiego. Jednym z bardziej interesujących paneli był „Dylematy reprezentacji trzeciego sektora” zajmujący się tematyką reprezentowania interesów organizacji pozarządowych, lobbowania oraz monitorowania działań władz. Zagadnienia kapitału społecznego, jego rozwoju, aktywnego społeczeństwa, zaufania społecznego poruszano w trakcie sesji „Aktywne wspólnoty lokalne”. Na temat pozyskiwania środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej przedstawiciele NGO dyskutowali z pracownikami administracji publicznej.
V OFIP
IV OFIP, który odbył się w dniach 23-24 września 2005 roku, rozpoczął się przedstawieniem idei Rzeczypospolitej Obywatelskiej. W spotkaniach wzięło udział ponad 1000 osób. W trakcie OFIP-u uczestnicy wzięli udział w otwartym posiedzeniu Zespołu ds. nowelizacji Ustawy o działalności pożytku publicznego przy Radzie Działalności Pożytku, na którym poruszano kwestie m.in. współpracy z administracją publiczną, odpłatnej i nieodpłatnej działalności gospodarczej organizacji III sektora, współpracy z mediami. Dyskutowano również o społecznej odpowiedzialności biznesu i współpracy biznesu z III sektorem. Jedna z dyskusji była szczególnie owocna, po panelu „Państwo obywatelskie – dobre rządzenie. Promowanie szerokiego dialogu społecznego” powstała lista 28 postulatów dotyczących rozwoju państwa obywatelskiego. Jednym z bardziej interesujących paneli był „Dylematy reprezentacji trzeciego sektora” zajmujący się tematyką reprezentowania interesów organizacji pozarządowych, lobbowania oraz monitorowania działań władz. Zagadnienia kapitału społecznego, jego rozwoju, aktywnego społeczeństwa, zaufania społecznego poruszano w trakcie sesji „Aktywne wspólnoty lokalne”. Na temat pozyskiwania środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej przedstawiciele NGO dyskutowali z pracownikami administracji publicznej.
VI OFIP
VI Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych odbyło się w dniach 10-17 września 2011 roku. Tematyka forum oscylowała wokół raportu z badań na temat kondycji organizacji pozarządowych, ich kontaktów z administracją publiczną i tego, jak w praktyce wyglądają zasady współpracy z samorządami i rządem. Dyskutowano też na temat tego, jakie wyzwania stoją przed sektorem, szczególnie w kontekście prawnym, jak mądrze wydawać publiczne pieniądze, czy obecność NGO w polityce jest potrzebna, profesjonalizacji III sektora, czy idei 1 procenta.
W trakcie VI OFIP odbyły się nie tylko panelowe dyskusje, ale również spotkania branżowe oraz tematyczne. Przedstawiciele i przedstawicielki różnych organizacji zajmujących się tematyką, m.in. wykluczenia społecznego, edukacji oraz edukacji obywatelskiej, ekologiczną, charytatywną, kulturalną, seniorską, sportową, turystyczną, pomocy rozwojowej, praw człowieka, rynku pracy oraz aktywizacji zawodowej, rozwoju lokalnego i regionalnego, zdrowia i bezpieczeństwa publicznego. Wśród wątków poruszanych na spotkaniach znajdowały się, np. źródła finansowania, PR, wolontariat, nowe technologie, współpraca z biznesem oraz z samorządami.
Po zakończeniu dyskusji odbył się Piknik Organizacji Pozarządowych, na którym swoje działania prezentowało ponad 100 różnorodnych organizacji.
Zdjęcia z pikniku OBEJRZYSZ TU
VII OFIP
VII Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarządowych odbyło się w dniach 8-15 września 2014 r. i było w dotychczasowej historii najdłuższym i najbogatszym wydarzeniem. Dwudniowa konferencja została poprzedzona imprezami w całym mieście pod hasłem Tygodnia Obywatelskiego, na które organizacje i grupy nieformalne pozyskiwały specjalne fundusze. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych przeprowadziła regranting środków z funduszy Miasta st. Warszawy, dzięki czemu podczas Tygodnia Obywatelskiego odbyło się ponad 50 warsztatów, wystaw, plenerów, turniejów, spotkań z ekspertami, dyskusji, pikników, spacerów i zabaw integracyjnych w cały mieście.
Głównym zagadnieniem siódmej edycji Forum była praca nad wewnętrzną strategią rozwoju sektora obywatelskiego. Omawialiśmy efekty debat z Regionalnych Forów Inicjatyw Pozarządowych, które odbyły się w całym kraju w czerwcu 2014 r. Dyskusje z RFIP, których organizatorem był OFOP i Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT, przyniosły materiał do pracy nad strategią i odpowiedzi na pytania, co organizacje, ich członkowie, pracownicy i wolontariusze mogą zrobić, aby inspirować innych do działania i być istotnym elementem życia społeczno-gospodarczego w Polsce.
W związku z obchodami 25-lecia pierwszych wolnych wyborów przyglądaliśmy się dorobkowi sektora pozarządowego z perspektywy całego okresu transformacji i zastanawialiśmy się nad wyzwaniami dla NGO w przyszłości.
VIII OFIP
Motywem przewodnim VIII OFIP-u, króry odbył się 8-9 września 2017 roku, były wspólne wartości. Podsumowano 25 rozwoju sektora pozarządowego w Polsce. Na zakończenie VIII Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych uczestniczki i uczestnicy przyjęli deklarację dot. Wartości sektora obywatelskiego: „(…) dziś, gdy spór o wartości, spór o dobro wspólne, spór o Polskę przybrał charakter konfliktu, dzielącego Polki i Polaków, sektor organizacji obywatelskich staje się szczególnie ważny. Jest miejscem, w którym możliwe jest zachowanie jedności w różnorodności, w którym prowadzi się konstruktywny dialog i merytoryczne rozmowy ponad podziałami politycznymi. Organizacje obywatelskie, ich różnorodne misje, cele i postawy opierając się na wspólnym, europejskim systemie wartości, wzmacniają wspólnotę, która została zdefiniowana w Konstytucji RP.
My, przedstawiciele instytucji społeczeństwa obywatelskiego zgromadzeni na VIII Ogólnopolskim Forum Inicjatyw Pozarządowych:
Wierzymy,
że swoboda działania w ramach stanowionego w demokratycznych procedurach prawa i zaangażowanie obywateli w życie społeczne są podstawą dojrzałej demokracji. Uważamy, że bez zaangażowania obywateli w życie publiczne, bez instytucji demokratycznych odpowiedzialnych przed obywatelami i włączających obywateli w procesy stanowienia prawa i tworzenia polityk publicznych, demokracja staje się tylko fasadą. Aktywność obywatelska milionów uczestniczących w ruchu pozarządowym obywateli i obywatelek: społeczników, działaczy, pracowników i wolontariuszy, zmienia dziś polską rzeczywistość. To oni, choć nie pomnażają dóbr materialnych i nie sprawują władzy, dają Polsce coś niezwykle cennego – społeczną energię, entuzjazm i determinację, gotowość niesienia pomocy i pracy na rzecz dobra wspólnego.
Wierzymy,
że niezależne organizacje społeczne i obywatelskie przejmując część odpowiedzialności za Polskę, mogą liczyć na wsparcie administracji rządowej i samorządowej, biznesu, mediów i świata polityki. Deklarujemy gotowość i chęć współpracy z wszystkimi aktorami życia publicznego, gospodarczego i społecznego. Wierzymy bowiem, że wszyscy pracujemy na rzecz wspólnego dobra. Mamy jednak nadzieję, że współpraca ta opierać się będzie na zasadach partnerstwa i suwerenności, otwartości i przejrzystości oraz poszanowania wzajemnej odrębności i niezależności stron. Tylko taka współpraca daje gwarancje osiągania wspólnych celów.
Wierzymy,
że dziś, gdy spór o wartości, spór o dobro wspólne, spór o Polskę przybrał charakter konfliktu dzielącego Polki i Polaków, sektor organizacji obywatelskich staje się szczególnie ważny. Jest miejscem, w którym możliwe jest zachowanie jedności w różnorodności, w którym prowadzi się konstruktywny dialog i merytoryczne rozmowy ponad podziałami politycznymi. Organizacje obywatelskie, ich różnorodne misje, cele i postawy opierając się na wspólnym, europejskim systemie wartości, wzmacniają wspólnotę, która została zdefiniowana w Konstytucji RP, i która stanowi:
…wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,
zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,
jak i niepodzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,
równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski (…)
świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej,
pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane,
pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność,
w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem…
Wierzymy,
że dziś szczególnie potrzebujemy powrotu do wartości, które towarzyszyły nam od początku budowania etosu społecznego zaangażowania. Po raz kolejny, wraz z młodym pokoleniem działaczy i działaczek społecznych, wolontariuszek i wolontariuszy, musimy przypomnieć sobie, co znaczą takie pojęcia jak solidarność, sprawiedliwość, demokracja, godność, otwartość, tolerancja… Musimy o tym rozmawiać, musimy uczyć się od siebie nawzajem rozumienia, jaką siłą i wsparciem jesteśmy dla siebie w różnorodności pielęgnowanych przez nas wartości.