Podsumowanie Sesji OFOP-u w ramach Kongresu Obywateli Kultury

12 maja odbyły się trzy sesje w ramach Kongresu Obywateli Kultury, organizowane przez OFOP. Zainteresowanie panelami przerosło wszelkie oczekiwania. Na każdej z sesji uczestniczyło około 50 osób z różnych środowisk, zarówno zawodowo związanych z kulturą, jak i tych dla których kultura jest po prostu czymś ważnym.

12 maja odbyły się trzy sesje w ramach Kongresu Obywateli Kultury, organizowane przez OFOP. Zainteresowanie panelami przerosło wszelkie oczekiwania. Na każdej z sesji uczestniczyło około 50 osób z różnych środowisk, zarówno zawodowo związanych z kulturą, jak i tych dla których kultura jest po prostu czymś ważnym.

Pierwsza sesja – Kultura w debacie publicznej – debata publiczna w kulturze, prowadzona przez Annę Mazgal z Programu Międzynarodowego OFOP, miała na celu przedstawienie stanu i jakości debaty publicznej w obszarze kultury i jednocześnie wskazanie cech właściwych debacie publicznej w Polsce. W panelu uczestniczyli Paweł Marczewski z tygodnika Kultura Liberalna, Grzegorz Lewandowski – przedstawiciel Inicjatywy Warszawa 2020 , Bogna Świątkowska z Fundacji Bęc Zmiana oraz Piotr Frączak – Prezes OFOP-u.

W polskiej sferze publicznej coraz częściej słyszy się nawoływania do poprawy jakości debaty. Co jednak z debatą publiczną w dziedzinie kultury? Do jakiego stopnia debata o kulturze powinna być otwarta i kto – oraz na jakich zasadach – powinien brać w niej udział? Czy istnieje język, który połączyć mógłby artystów, animatorów kultury, przedstawicieli organizacji pozarządowych, kulturą się zajmujących oraz akademików, specjalizujących się w temacie kultury? Jak zapewnić animatorom i po prostu obywatelom wpływ na decyzje urzędników? Jakie instytucje i media powinny spełniać rolę informujących o nowych wydarzeniach i dyskusjach, oraz kiedy pożądane jest, by urzędnicy dokonywali arbitralnych decyzji w dziedzinie kultury.

Wymianie opinii ekspertów przysłuchiwało się kilkudziesięciu słuchaczy, a wielu z nich odnosiło się do wypowiedzi panelistów w dyskusji, która nastąpiła po części wprowadzającej. W rozmowach poruszone zostały dylematy finansowania kultury ze środków różnego pochodzenia (publicznych i niepublicznych), kwestii forum dla reprezentacji interesów środowiska kultury, znaczenia Paktu dla Kultury dla warunków prowadzenia działalności, czy wagi promowania pozytywnych przykładów działań kulturalnych.

Kolejną sesję dotyczącą samowystarczalności organizacji pozarządowych w obszarze kultury – prowadził Jarosław Lipszyc z Fundacja Nowoczesna Polska, a zaproszonymi ekspertami byli: Roman Osadnik z fundacja Krystyny Jandy Na Rzecz Kultury Teatr Polonia, Aleksandra Kiełczowska, Paweł Bronikowski – z Fundacji Anioły Filantropii, Tomasz Schimanek – z Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce.

Debatę sformułowano wokół problematyki traktowania organizacji pozarządowych jako najsłabszego ogniwa działań na rzecz kultury. W takim razie czy możliwe jest stworzenie systemu i narzędzi, które zapewniłyby niezależność i stabilność finansową tych organizacji?

Takiej Próby przedstawienia narzędzi oraz możliwych ich zmian w świetle prawodawstwa polskiego, podjęli się eksperci w czasie panelu. Ponadto omówiono zagadnienia funduszy żelaznych, zwolnień podatkowych, działań w ramach ekonomii społecznej oraz szeroko rozumianej filantropii i mecenatu.

Ostatnia sesja – Fundusze europejskie na kulturę – była poświęcona możliwościom finansowania z funduszy europejskich celów związanych z szeroko pojętą kulturą, w okresie programowania 2014-2020. Jak wynika z wypowiedzi ekspertów zaproszonych na sesję – środki te na razie nie są zagwarantowane.

W obecnym okresie budżetowym funduszy unijnych 2007-2013, kultura po raz pierwszy stała się autonomicznym obszarem interwencji, co podkreśliła Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich Karolina Tylus-Sowa. Niestety obowiązujący okres programowania właśnie wygasa, a nadchodząca perspektywa dla funduszy na kulturę, w ramach nowej polityki spójności, nie daje gwarancji jej finansowania.

Już teraz należy zacząć myśleć o organizacji działań na rzecz uwzględnienia kultury w przyszłej polityce spójności. Dogodną okazją dla takich inicjatyw jest rozpoczynająca się w lipcu polska prezydencja w Unii Europejskiej. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wraz z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego zapraszają wszystkie środowiska, w tym szczególnie organizacje trzeciego sektora, do włączenia się w dyskusję na temat przyszłego okresu programowania.

Jak podkreśliła Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich w MKiDzN – z naszej strony, my, jako resort, zrobimy wszystko, aby kultura znowu mogła być dofinansowywana.

Ważne jest jednak, by działania ministerstw poparte były silną reprezentacją partnerów społeczeństwa obywatelskiego!

Sesję prowadziła Agata Wiśniewska-Górczewska z Programu Reprezentacji OFOP. Gośćmi na panelu byli: Karolina Tylus-Sowa – Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Renata Calak – Wicedyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej w MRR, Elżbieta Dydak – Sekretarz Programu Rozwoju Bibliotek z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Adam Czyżewski – Dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Pobierz pliki (pdf):

***

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych aktywnie uczestniczyła w pracach obywatelskiego ruchu na rzecz kultury, była współorganizatorem Kongresu Obywateli Kultury oraz sygnatariuszem Paktu dla Kultury , podpisanego przez Premiera Donalda Tuska.

Więcej informacji o Kongresie Obywateli Kultury znajduje się pod adresem: http://obywatelekultury.pl/