Fundusze norweskie niezależne od rządu – list otwarty

Zarząd OFOP podpisał list otwarty przeciwko zorganizowanej akcji, jakiej celem jest przejęcie przez polską administrację państwową zarządzania środkami EOG przeznaczonymi na wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. To apel do rządu Królestwa Norwegii, z którego budżetu pochodzi największa część środków, o pozostawienie zarządzania tymi funduszami w rękach niezależnego operatora, wyłonionego w otwartej procedurze konkursowej. To także sprzeciw wobec pozbawionych podstaw merytorycznych zarzutów kierowanych pod adresem Fundacji Batorego – obecnego operatora funduszy. DOKUMENT DOSTĘPNY W FORMACIE PDF.

List otwarty organizacji pozarządowych
w sprawie środków Mechanizmu Finansowego EOG

Stanowczo protestujemy przeciw prowadzonej ostatnio, zorganizowanej akcji rządu z udziałem publicznych mediów i grupy organizacji pozarządowych, mającej na celu przejęcie przez administrację państwową zarządzania środkami Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przeznaczonymi na wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

Uważamy, że tylko niezależność i oparty na doświadczeniu profesjonalizm operatora konkursów grantowych gwarantuje efektywne, zgodne z przeznaczeniem wykorzystanie tych środków. Obawiamy się, że ani nieistniejące jeszcze, budzące już teraz wiele kontrowersji, Narodowe Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, ani żadna inna instytucja państwowa nie jest w stanie spełnić takich wymagań. Ostatnie przykłady nieoczekiwanych zmian zasad, dokumentów, wzorów umów, jakie miały miejsce w trakcie konkursów grantowych dla organizacji pozarządowych, dowodzą słabości – i tak wcześniej słabych – standardów grantodawczych administracji państwowej. Obawiamy się również ryzyka wykorzystania funduszy EOG do realizacji partykularnych celów polityki rządu, o czym świadczyć mogą ostatnie wypowiedzi jego członków.

Wyrażamy sprzeciw wobec bezpardonowych ataków na Fundację Batorego – dotychczasowego operatora funduszy EOG – prowadzonych przez przedstawicieli rządu, części mediów i grupy organizacji pozarządowych. Ich głównym celem jest dyskredytacja dorobku jednej z najważniejszych niezależnych instytucji grantodawczych w kraju tak, aby osłabić pozycję fundacji jako potencjalnego operatora kolejnej transzy środków Mechanizmu Finansowego EOG, zwiększając jednocześnie szanse rządu na przejęcie tej funkcji.

Zarzuty formułowane są w tendencyjny sposób, w oparciu o nieprawdziwe lub zmanipulowane informacje – np. mówią o przekazaniu 150 mln zł organizacjom liberalno-lewicowym (co przekracza całkowitą kwotę dotacji przekazanych wszystkim organizacjom) lub o „zawrotnych” środkach przekazanych z kolei aktywistom LGBT (wartość wsparcia finansowego udzielonego takim organizacjom to 2% łącznej kwoty wypłaconych dotacji). Podobnie wadliwie konstruowanych zarzutów jest więcej – nie zgadzamy się z nimi.

Głęboko niepokoi nas również fakt, iż w opisywane działania włączono organizacje pozarządowe. Być może niektóre z nich dały się przekonać złudnymi obietnicami, iż rząd może wydatkować fundusze EOG na określone przez siebie cele, być może inne uwierzyły w nierzetelnie prezentowane dane o jednym z najlepiej realizowanych w ostatnich latach w Polsce konkursów grantowych. W efekcie tworzone są kolejne podziały w społeczeństwie, tym razem w środowisku, które dotąd – mimo różnic – umiało ze sobą rozmawiać i współpracować. Nie tworzy to dobrego klimatu dla wzmacniania sektora obywatelskiego.

Ufamy, iż rząd Królestwa Norwegii, podejmując kolejne kroki dotyczące środków Mechanizmu Finansowego EOG przeznaczonych na wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, weźmie pod uwagę stanowisko niżej podpisanych organizacji, którym zależy na umacnianiu w Polsce takich fundamentalnych dla Europy wartości jak demokracja, wolność sumienia i poglądów, równość kobiet i mężczyzn, niedyskryminacja i poszanowanie praw mniejszości. Jedną z szans na to jest pozostawienie zarządzania funduszami EOG w rękach doświadczonego, niezależnego od rządu operatora, wyłonionego w otwartej procedurze konkursowej.

Zarząd Federacji

Dariusz Supeł
Weronika Czyżewska-Waglowska
Karolina Dreszer-Smalec
Łukasz Broniszewski
Łukasz Domagała
Przemysław Dziewitek