Jawność prac KM EWT
W latach 2007-2013 współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym będzie realizowana w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej – Cel Europejska Współpraca Terytorialna (EWT). Szczegółowe informacje w serwisie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.
Współpraca między państwami i regionami róznych krajów przebiega w formie realizacji programu operacyjnego. Każdy z programów jest realizowany „pod okiem” międzynarodowego komitetu monitorującego. Są w nim reprezentowane instytucje i środowiska z regionów, w których realizowany jest program (np. Dolnego Śląska i Saksonii).
Obsługę danego komitetu zapewnia sekretariat, prowadzony przez admisnitrację jednego z państw. Ponieważ na stronach internetowych jest bardzo niewiele informacji nt. działań komitetów monitorujących programy EWT, w tym dotyczących składów KM czy protokołów ich prac, w dniu 30 grudnia 2009 r. OFOP wystąpił do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z wnioskiem o udostępnienie informacji odnośnie przedstawicieli organizacji pozarządowych zasiadających w ww. komitetach, jak również o doprowadzenie do przejrzystego informowania opinii publicznej na temat prac komitetów.
Poniżej treść pisma.
Pani Iwona Brol
Dyrektor Departamentu Współpracy Terytorialnej
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
fax: 0-22 330 31 56
ul. Wspólna 2/4
00-926 Warszawa
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych prowadzi działania monitorujące i wspierające pozarządowych członków komitetów monitorujących programy operacyjne 2007-2013.
W związku z tym udostępniamy organizacjom pozarządowym dane osób, które w KM reprezentują III sektor, jak również poddajemy analizie ich aktywność i skuteczność w reprezentowaniu interesów organizacji obywatelskich. Nasze zaniepokojenie wzbudził sposób traktowania tych informacji przez sekretariaty komitetów monitorujących działających programów powołanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
Z informacji, które docierają do Federacji z województw wynika bowiem, że prace ww. komitetów, jak również ich skład, jest utajniany. Oznacza to, że na stronach internetowych, będących obecnie głównymi nośnikami informacji, nie są publikowane informacje o posiedzeniach, protokoły, uchwały, listy obecności. Nie ma również informacji, jaki jest skład danego komitetu.
Funkcja członka komitetu monitorującego ma charakter publiczny i obejmuje nadzór społeczny nad wydatkowaniem środków publicznych, zaś w przypadku organizacji pozarządowych i innych partnerów społeczno-ekonomicznych dodatkowo oznacza reprezentowanie szerszego środowiska, niż własna instytucja, w tym beneficjentów.
W związku z powyższym, na podstawie art. 61 Konstytucji RP oraz ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112 poz. 1198), zwracamy się do Pani Dyrektor o udostępnienie OFOP-owi danych pozarządowych członków wszystkich komitetów monitorujących wchodzących w system monitorowania programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej w obecnym okresie programowania. W szczególności wnosimy o przekazanie nam następujących informacji: imię, nazwisko, adres e-mail, nazwa reprezentowanej organizacji, funkcja – członek/zastępca, protokoły posiedzeń, wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową.
Ponadto wnioskujemy o doprowadzenie do zamieszczenia na prowadzonych przez sekretariaty tychże komitetów stronach internetowych informacji nt. prac komitetów od chwili powołania, wraz z informacją na temat procedur powołania członków wraz z ich bieżącą aktualizacją.
Co nowego w sprawie
W dniu 20 stycznia br. otrzymaliśmy następującą odpowiedź, podpisaną przez Panią Magdalenę Bednarczyk-Sokół, Zastępcę Dyrektora Departamentu Współpracy Terytorialnej MRR.
Szanowna Pani Dyrektor,
W odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 30 grudnia 2009 r. (pismo wpłynęło do Departament Współpracy Terytorialnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnegow dniu 4 stycznia 2010 r.) uprzejmie informuję, co następuje.
Źrodłem informacji o Programach Współpracy Transgranicznej (PWT), w których polski Minister Rozwoju Regionalnego pełni funkcję Instytucji Zarządzającej, są oficjalne strony internetowe tych programów:
-
Południowy Bałtyk 2007-2013 www.southbaltic.eu;
-
Rzeczpospolita Polska-Republika Słowacka 2007-2013 www.plsk.eu;
-
Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia 2007-2013 www.plbb.eu.
Na stronach internetowych PWT publikowane są informacje o terminach planowanych i odbytych posiedzeń Komitetów Monitorujących (KM) / Komitetów Sterujących (KS) oraz o projektach, które zostały decyzją KM/KS wybrane do dofinansowania wraz z przyznaną kwotą dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Ponadto w Programie Południowy Bałtyk oraz Polska-Brandenburgia na stronach internetowych opublikowane są regulaminy KM/KS zawierające informacje na temat sposobu powoływania członków tych instytucji oraz informacje o składzie KM/KS.
Jednocześnie pragnę poinformować, iż, co do zasady na stronach internetowych PWT nie publikue się protokołów ani uchwał KM/KS z uwagi na fakt, iż posiedzenia KM/KS mają charakter niejawny, a szczegóły kształtowania opinii mają charakter poufny. Jeszcze raz pragnę podkreślić, że efekt pracy ww. organów jest każdorazowo podawany opinii publicznej w postaci listy projektów wybranych do dofinansowania.
W odpowiedzi na Państwa wniosek o udostępnienie informacji publicznej uprzejmie informuję, iż został on przekazany do realizacji przez Wspólne Sekretariaty Techniczne, odpowiedzialne za obsługę prac KM/KS oraz administrowanie stronami internetowymi PWT.
I co dalej?
Ponieważ powyższa odpowiedź nie poruszała wszystkich kwestii, 24 lutego ponownie wystąpiliśmy do Ministerstwa Rozowju Regionalnego.
Pani Iwona Brol
Dyrektor Departamentu Współpracy Terytorialnej
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
fax: 0-22 330 31 56
ul. Wspólna 2/4
00-926 Warszawa
W dniu 20 stycznia otrzymaliśmy od Pani Dyrektor odpowiedź na część spraw poruszonych przez nas w piśmie z dnia 3 grudnia 2009 r. dotyczącym ograniczonego sposobu informowania o pracach komitetów monitorujących i sterujących Programy Współpracy Transgranicznej.
W piśmie wystąpiliśmy m.in. o udostępnienie takich danych osób reprezentujących w ww. komitetach organizacje pozarządowe, jak imię, nazwisko, adres e-mail, nazwa reprezentowanej organizacji, funkcja – członek/zastępca, protokoły posiedzeń, wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową.
Funkcja członka komitetu monitorującego ma charakter publiczny i obejmuje nadzór społeczny nad wydatkowaniem środków publicznych, zaś w przypadku organizacji pozarządowych i innych partnerów społeczno-ekonomicznych dodatkowo oznacza reprezentowanie szerszego środowiska, niż własna instytucja, w tym beneficjentów.
W odpowiedzi Pani Dyrektor przedstawiła argumentację dotyczącą utajniania prac ww. komitetów. Nie zgadzamy się z taką interpretacją. Komitety odpowiadają w pewnym stopniu za wydatkowanie środków publicznych (unijnych i krajowych). Dlatego też wnosimy o podstawę prawną niniejszej interpretacji.
Pani Dyrektor przekazała nam również, że nasz wniosek o udostępnienie danych pozarządowych członków komitetów został przesłany do realizacji przez Wspólne Sekretariaty Techniczne tychże komitetów. Informujemy, że do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy żadnych informacji w przedmiotowej sprawie. Dodać należy, że z trzech wymienionych przez Panią Dyrektor Programów Współpracy Transgranicznej, jedynie na stronie internetowej jednego z nich (Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia 2007-2013) znalazły się informacje o instytucjonalnym składzie komitetu, jakkolwiek bez imion i nazwisk osób reprezentujących daną instytucję.
Wnosimy o ponowne zajęcie się sprawą.
Ciąg dalszy
Interwencja poskutkowała o tyle, że w dniu 5 marca otrzymaliśmy faxem informacje ze wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Woj. Lubuskie) – Brandenburgia, obejmujące:
- listę członków komitetu monitorującego z instytucji pozarządowych,
- regulamin komitetu,
- listy projektów wybranych do dofinansowania,
- wykaz uchwał podjętych drogą obiegową.
W dniu 8 marca otrzymaliśmy również fax ze Wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 z imienną listą obserwatorów społeczno-gospodarczych z polskiej strony.
W dniu 9 marca wpłynęła także odpowiedź ze Wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Południowy Bałtyk 2007-2013, jendak bez informacji, o które wystąpiliśmy, jedynie ze wskazaniem odnośników w internecie.
W najbliższych dniach na tej podstawie uzupełnimy bazę danych pozarządowych członków komitetów monitorujących 2007-2013.
Wciąż jednak czekamy na odpowiedź dotyczącą podstawy prawnej kwalifikacji posiedzeń komitetów monitorujących ww. programy jako niejawne.
Ostatni akord
W dniu 23 marca otrzymaliśmy odpowiedź od Pani Iwony Brol, Dyrektor Departamentu Współpracy Terytorialnej.
W piśmie czytamy m.in.: „[…] uprzejmie informuję, że ze względu na międzynarodowy charakter ww. komitetów oraz zapisy zawarte w ich regulaminach organizacyjnych dotyczące poufności obrad, Departament Współpracy Terytorialnej podjął działania mające na celu wyjaśnienie możliwości udostępnienia Państwu […] dokumentów. O wyniku powyższych działań zostaną Państwo pinformowani niezwłocznie”.
Całe pismo dostepne jest w PDF.
OFOP z kolei niezwłocznie po otrzymaniu ww. informacji zamieści je na stronie ineternetowej, zgodnie z zasadami przejrzystości i jawności.
Jawność w EWT – epilog
Na początku sierpnia dotarła do nas kolejna wiadomość z Departamentu Współpracy Terytorialnej MRR, szczegółowo opisująca powody, dla których materiały z posiedzeń komitetów (listy obecności, protokoły itp.) monitorujących programy EWT nie są jawne. Pełną treść pisma udostępniamy do Państwa wglądu – PDF.
Poniżej krótkie streszczenie najważniejszych punktów oraz komentarz.
Pismo już na wstępie stwierdza, że zapisy na które najczęściej powołujemy się w sprawach związanych z dostępem do informacji publicznej (art. 61 Konstutucji RP oraz ustawy o DIP) nie znajdują zastosowania w przypadku komitetów monitorujących EWT.
Dlaczego komitety monitorujące EWT nie są zobowiązane do ujawniania materiałów z posiedzeń?
1) działają w oparciu o rozporządzenie Rady Wspólnoty Europejskiej i nie stanowią części aparatu władzy w Polsce,
2) środki EFRR, o których alokacji decydują, nie należą do budżetu państwa ani nie wchodzą do kat. środków europejskich w myśl ustawy o finansach publicznych,
3) ich członkowie nie są wybierani w wyborach powszechnych i nie spełniają definicji funkcjonariusza publicznego,
4) ich regulaminy, które zostały ustalone w porozumieniu z Instytucjami Zarządzającymi, zakładają brak otwartości posiedzeń dla osób postronnych, posiedzenie jest niejawne, a proces kształtowania opinii ma charakter poufny,
5) protokoły podziedzeń oraz treść uchwał nie mają szczególnie istotnego znaczenia dla interesu publicznego,
6) powyższe dokumenty nie spełniają przesłanek wystarczających do uznania ich za dokumenty urzędowe
Rodzi się pytanie – skoro tyle argumentów przemawia przeciwko traktowaniu materiałów z posiedzeń KM EWT jako jawnych, dlaczego w przypadku pozostałych programów operacyjnych nie dokonuje się analogicznej wykładni, wręcz przeciwnie – kompletne materiały wraz z listami obecności i protokołami można niekiedy znaleźć na ogólnodostępnych stronach? Czy jest to efekt tylko „grzeczności” ze strony sekreteriatu KM? W końcu większość wniosków o DIP można by w takim razie odrzucić zgodnie z argumentem o braku ich związku z „istotnym interesem publicznym”. Kto definiuje istnienie bądź nie takiego interesu?
Pewien niepokój może budzić tendencja Departamentu Współpracy Terytorialnej do budowania wokół prac komitetów atmosfery niejawności. Czym różni się proces ustalania opinii w KM EWT od analogicznych działań w pozostałych komitetach? Dlaczego ma on charakter poufny, a informowani możemy być jedynie o jego ostatecznych rezultatach? Być może są ku temu racjonalne przesłanki, jednak powyższe pismo ich nie przedstawia, wręcz przeciwnie, mnoży pytania, jak choćby – czy informowanie o pracach tych komitetów może być w jakikolwiek sposób wbrew „interesowi publicznemu”?
Jawność w EWT – sukces, ale..
Wobec braku dalszych działań ze strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych zaczęła przygotowywać skargę na bezczynność MRR-u w przedmiocie nieudostępnienia w terminie informacji o działalności, poprzez naruszenie przepisów:
– art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez stwierdzenie, że żądanie nie dotyczy informacji o działalności,
– art. 61 ust. 3 Konstytucji RP poprzez odmowę udostępnienia informacji publicznej z powołaniem się na regulaminy instytucji,
– naruszenie art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez odmowę udostępnienia informacji o działalności bez wydania decyzji.
Interwencja do organu wymiaru sprawiedliwości okazała się być decydująca dla sprawy. W dniu 10 maja do siedziby Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych przysłano dwa segregatory dostarczone przez MRR, w których znajdowały się :
- protokoły posiedzeń KM i KS.
- Wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową
- Wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową
Zawarte w dokumentach informacje dotyczyły okresu od rozpoczęcia prac wyżej wymienionych Komitetów do dnia 9 maja 2011 roku.
W taki więc sposób, po kilkunastu miesiącach starań ze strony Federacji, udało się uzyskać najważniejsze informacje dotyczące członków i treści działań Komitetów Monitorujących i Sterujących programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Ponadto na stronach internetowych wszystkich programów pojawiły się regulaminy działań oraz listy członków Komitetów wraz danymi kontaktowymi i teleadresowymi instytucji i organizacji, które reprezentują. W przypadku Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Woj. Lubuskie) – Brandenburgia, na stronie została zamieszczona dodatkowo lista zatwierdzonych dotychczas projektów, a na stronie programu Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 opublikowano rejestr uchwał KM za rok 2009 i 2010. Warto jednak podkreślić, że nadal na wyżej wymienionych stronach www, brakuje protokołów z posiedzeń i dokumentów dotyczących treści uchwał przyjętych przez Komitety.
OFOP wycofuje skargę
Ponieważ Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przesłało do Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych wszystkie najważniejsze dane dotyczące Komitetów Europejskiej Współpracy Terytorialnej, w dniu 12 września 2011 roku, OFOP wycofał skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tym samym kończy się pewien etap procesu na rzecz jawności działań publicznych. Nadal jednak Federacja będzie monitorowała prace Komitetów, dążąc do takiej samej współpracy, jak z pozostałymi ciałami dialogu związanymi z funduszami europejskimi.
W latach 2007-2013 współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym będzie realizowana w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej – Cel Europejska Współpraca Terytorialna (EWT). Szczegółowe informacje w serwisie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.
Współpraca między państwami i regionami róznych krajów przebiega w formie realizacji programu operacyjnego. Każdy z programów jest realizowany „pod okiem” międzynarodowego komitetu monitorującego. Są w nim reprezentowane instytucje i środowiska z regionów, w których realizowany jest program (np. Dolnego Śląska i Saksonii).
Obsługę danego komitetu zapewnia sekretariat, prowadzony przez admisnitrację jednego z państw. Ponieważ na stronach internetowych jest bardzo niewiele informacji nt. działań komitetów monitorujących programy EWT, w tym dotyczących składów KM czy protokołów ich prac, w dniu 30 grudnia 2009 r. OFOP wystąpił do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z wnioskiem o udostępnienie informacji odnośnie przedstawicieli organizacji pozarządowych zasiadających w ww. komitetach, jak również o doprowadzenie do przejrzystego informowania opinii publicznej na temat prac komitetów.
Poniżej treść pisma.
Pani Iwona Brol
Dyrektor Departamentu Współpracy Terytorialnej
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
fax: 0-22 330 31 56
ul. Wspólna 2/4
00-926 Warszawa
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych prowadzi działania monitorujące i wspierające pozarządowych członków komitetów monitorujących programy operacyjne 2007-2013.
W związku z tym udostępniamy organizacjom pozarządowym dane osób, które w KM reprezentują III sektor, jak również poddajemy analizie ich aktywność i skuteczność w reprezentowaniu interesów organizacji obywatelskich. Nasze zaniepokojenie wzbudził sposób traktowania tych informacji przez sekretariaty komitetów monitorujących działających programów powołanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
Z informacji, które docierają do Federacji z województw wynika bowiem, że prace ww. komitetów, jak również ich skład, jest utajniany. Oznacza to, że na stronach internetowych, będących obecnie głównymi nośnikami informacji, nie są publikowane informacje o posiedzeniach, protokoły, uchwały, listy obecności. Nie ma również informacji, jaki jest skład danego komitetu.
Funkcja członka komitetu monitorującego ma charakter publiczny i obejmuje nadzór społeczny nad wydatkowaniem środków publicznych, zaś w przypadku organizacji pozarządowych i innych partnerów społeczno-ekonomicznych dodatkowo oznacza reprezentowanie szerszego środowiska, niż własna instytucja, w tym beneficjentów.
W związku z powyższym, na podstawie art. 61 Konstytucji RP oraz ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112 poz. 1198), zwracamy się do Pani Dyrektor o udostępnienie OFOP-owi danych pozarządowych członków wszystkich komitetów monitorujących wchodzących w system monitorowania programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej w obecnym okresie programowania. W szczególności wnosimy o przekazanie nam następujących informacji: imię, nazwisko, adres e-mail, nazwa reprezentowanej organizacji, funkcja – członek/zastępca, protokoły posiedzeń, wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową.
Ponadto wnioskujemy o doprowadzenie do zamieszczenia na prowadzonych przez sekretariaty tychże komitetów stronach internetowych informacji nt. prac komitetów od chwili powołania, wraz z informacją na temat procedur powołania członków wraz z ich bieżącą aktualizacją.
Co nowego w sprawie
W dniu 20 stycznia br. otrzymaliśmy następującą odpowiedź, podpisaną przez Panią Magdalenę Bednarczyk-Sokół, Zastępcę Dyrektora Departamentu Współpracy Terytorialnej MRR.
Szanowna Pani Dyrektor,
W odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 30 grudnia 2009 r. (pismo wpłynęło do Departament Współpracy Terytorialnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnegow dniu 4 stycznia 2010 r.) uprzejmie informuję, co następuje.
Źrodłem informacji o Programach Współpracy Transgranicznej (PWT), w których polski Minister Rozwoju Regionalnego pełni funkcję Instytucji Zarządzającej, są oficjalne strony internetowe tych programów:
-
Południowy Bałtyk 2007-2013 www.southbaltic.eu;
-
Rzeczpospolita Polska-Republika Słowacka 2007-2013 www.plsk.eu;
-
Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia 2007-2013 www.plbb.eu.
Na stronach internetowych PWT publikowane są informacje o terminach planowanych i odbytych posiedzeń Komitetów Monitorujących (KM) / Komitetów Sterujących (KS) oraz o projektach, które zostały decyzją KM/KS wybrane do dofinansowania wraz z przyznaną kwotą dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Ponadto w Programie Południowy Bałtyk oraz Polska-Brandenburgia na stronach internetowych opublikowane są regulaminy KM/KS zawierające informacje na temat sposobu powoływania członków tych instytucji oraz informacje o składzie KM/KS.
Jednocześnie pragnę poinformować, iż, co do zasady na stronach internetowych PWT nie publikue się protokołów ani uchwał KM/KS z uwagi na fakt, iż posiedzenia KM/KS mają charakter niejawny, a szczegóły kształtowania opinii mają charakter poufny. Jeszcze raz pragnę podkreślić, że efekt pracy ww. organów jest każdorazowo podawany opinii publicznej w postaci listy projektów wybranych do dofinansowania.
W odpowiedzi na Państwa wniosek o udostępnienie informacji publicznej uprzejmie informuję, iż został on przekazany do realizacji przez Wspólne Sekretariaty Techniczne, odpowiedzialne za obsługę prac KM/KS oraz administrowanie stronami internetowymi PWT.
I co dalej?
Ponieważ powyższa odpowiedź nie poruszała wszystkich kwestii, 24 lutego ponownie wystąpiliśmy do Ministerstwa Rozowju Regionalnego.
Pani Iwona Brol
Dyrektor Departamentu Współpracy Terytorialnej
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
fax: 0-22 330 31 56
ul. Wspólna 2/4
00-926 Warszawa
W dniu 20 stycznia otrzymaliśmy od Pani Dyrektor odpowiedź na część spraw poruszonych przez nas w piśmie z dnia 3 grudnia 2009 r. dotyczącym ograniczonego sposobu informowania o pracach komitetów monitorujących i sterujących Programy Współpracy Transgranicznej.
W piśmie wystąpiliśmy m.in. o udostępnienie takich danych osób reprezentujących w ww. komitetach organizacje pozarządowe, jak imię, nazwisko, adres e-mail, nazwa reprezentowanej organizacji, funkcja – członek/zastępca, protokoły posiedzeń, wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową.
Funkcja członka komitetu monitorującego ma charakter publiczny i obejmuje nadzór społeczny nad wydatkowaniem środków publicznych, zaś w przypadku organizacji pozarządowych i innych partnerów społeczno-ekonomicznych dodatkowo oznacza reprezentowanie szerszego środowiska, niż własna instytucja, w tym beneficjentów.
W odpowiedzi Pani Dyrektor przedstawiła argumentację dotyczącą utajniania prac ww. komitetów. Nie zgadzamy się z taką interpretacją. Komitety odpowiadają w pewnym stopniu za wydatkowanie środków publicznych (unijnych i krajowych). Dlatego też wnosimy o podstawę prawną niniejszej interpretacji.
Pani Dyrektor przekazała nam również, że nasz wniosek o udostępnienie danych pozarządowych członków komitetów został przesłany do realizacji przez Wspólne Sekretariaty Techniczne tychże komitetów. Informujemy, że do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy żadnych informacji w przedmiotowej sprawie. Dodać należy, że z trzech wymienionych przez Panią Dyrektor Programów Współpracy Transgranicznej, jedynie na stronie internetowej jednego z nich (Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia 2007-2013) znalazły się informacje o instytucjonalnym składzie komitetu, jakkolwiek bez imion i nazwisk osób reprezentujących daną instytucję.
Wnosimy o ponowne zajęcie się sprawą.
Ciąg dalszy
Interwencja poskutkowała o tyle, że w dniu 5 marca otrzymaliśmy faxem informacje ze wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Woj. Lubuskie) – Brandenburgia, obejmujące:
- listę członków komitetu monitorującego z instytucji pozarządowych,
- regulamin komitetu,
- listy projektów wybranych do dofinansowania,
- wykaz uchwał podjętych drogą obiegową.
W dniu 8 marca otrzymaliśmy również fax ze Wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 z imienną listą obserwatorów społeczno-gospodarczych z polskiej strony.
W dniu 9 marca wpłynęła także odpowiedź ze Wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Południowy Bałtyk 2007-2013, jendak bez informacji, o które wystąpiliśmy, jedynie ze wskazaniem odnośników w internecie.
W najbliższych dniach na tej podstawie uzupełnimy bazę danych pozarządowych członków komitetów monitorujących 2007-2013.
Wciąż jednak czekamy na odpowiedź dotyczącą podstawy prawnej kwalifikacji posiedzeń komitetów monitorujących ww. programy jako niejawne.
Ostatni akord
W dniu 23 marca otrzymaliśmy odpowiedź od Pani Iwony Brol, Dyrektor Departamentu Współpracy Terytorialnej.
W piśmie czytamy m.in.: „[…] uprzejmie informuję, że ze względu na międzynarodowy charakter ww. komitetów oraz zapisy zawarte w ich regulaminach organizacyjnych dotyczące poufności obrad, Departament Współpracy Terytorialnej podjął działania mające na celu wyjaśnienie możliwości udostępnienia Państwu […] dokumentów. O wyniku powyższych działań zostaną Państwo pinformowani niezwłocznie”.
Całe pismo dostepne jest w PDF.
OFOP z kolei niezwłocznie po otrzymaniu ww. informacji zamieści je na stronie ineternetowej, zgodnie z zasadami przejrzystości i jawności.
Jawność w EWT – epilog
Na początku sierpnia dotarła do nas kolejna wiadomość z Departamentu Współpracy Terytorialnej MRR, szczegółowo opisująca powody, dla których materiały z posiedzeń komitetów (listy obecności, protokoły itp.) monitorujących programy EWT nie są jawne. Pełną treść pisma udostępniamy do Państwa wglądu – PDF.
Poniżej krótkie streszczenie najważniejszych punktów oraz komentarz.
Pismo już na wstępie stwierdza, że zapisy na które najczęściej powołujemy się w sprawach związanych z dostępem do informacji publicznej (art. 61 Konstutucji RP oraz ustawy o DIP) nie znajdują zastosowania w przypadku komitetów monitorujących EWT.
Dlaczego komitety monitorujące EWT nie są zobowiązane do ujawniania materiałów z posiedzeń?
1) działają w oparciu o rozporządzenie Rady Wspólnoty Europejskiej i nie stanowią części aparatu władzy w Polsce,
2) środki EFRR, o których alokacji decydują, nie należą do budżetu państwa ani nie wchodzą do kat. środków europejskich w myśl ustawy o finansach publicznych,
3) ich członkowie nie są wybierani w wyborach powszechnych i nie spełniają definicji funkcjonariusza publicznego,
4) ich regulaminy, które zostały ustalone w porozumieniu z Instytucjami Zarządzającymi, zakładają brak otwartości posiedzeń dla osób postronnych, posiedzenie jest niejawne, a proces kształtowania opinii ma charakter poufny,
5) protokoły podziedzeń oraz treść uchwał nie mają szczególnie istotnego znaczenia dla interesu publicznego,
6) powyższe dokumenty nie spełniają przesłanek wystarczających do uznania ich za dokumenty urzędowe
Rodzi się pytanie – skoro tyle argumentów przemawia przeciwko traktowaniu materiałów z posiedzeń KM EWT jako jawnych, dlaczego w przypadku pozostałych programów operacyjnych nie dokonuje się analogicznej wykładni, wręcz przeciwnie – kompletne materiały wraz z listami obecności i protokołami można niekiedy znaleźć na ogólnodostępnych stronach? Czy jest to efekt tylko „grzeczności” ze strony sekreteriatu KM? W końcu większość wniosków o DIP można by w takim razie odrzucić zgodnie z argumentem o braku ich związku z „istotnym interesem publicznym”. Kto definiuje istnienie bądź nie takiego interesu?
Pewien niepokój może budzić tendencja Departamentu Współpracy Terytorialnej do budowania wokół prac komitetów atmosfery niejawności. Czym różni się proces ustalania opinii w KM EWT od analogicznych działań w pozostałych komitetach? Dlaczego ma on charakter poufny, a informowani możemy być jedynie o jego ostatecznych rezultatach? Być może są ku temu racjonalne przesłanki, jednak powyższe pismo ich nie przedstawia, wręcz przeciwnie, mnoży pytania, jak choćby – czy informowanie o pracach tych komitetów może być w jakikolwiek sposób wbrew „interesowi publicznemu”?
Jawność w EWT – sukces, ale..
Wobec braku dalszych działań ze strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych zaczęła przygotowywać skargę na bezczynność MRR-u w przedmiocie nieudostępnienia w terminie informacji o działalności, poprzez naruszenie przepisów:
– art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez stwierdzenie, że żądanie nie dotyczy informacji o działalności,
– art. 61 ust. 3 Konstytucji RP poprzez odmowę udostępnienia informacji publicznej z powołaniem się na regulaminy instytucji,
– naruszenie art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez odmowę udostępnienia informacji o działalności bez wydania decyzji.
Interwencja do organu wymiaru sprawiedliwości okazała się być decydująca dla sprawy. W dniu 10 maja do siedziby Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych przysłano dwa segregatory dostarczone przez MRR, w których znajdowały się :
- protokoły posiedzeń KM i KS.
- Wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową
- Wykaz i treść uchwał podjętych drogą obiegową
Zawarte w dokumentach informacje dotyczyły okresu od rozpoczęcia prac wyżej wymienionych Komitetów do dnia 9 maja 2011 roku.
W taki więc sposób, po kilkunastu miesiącach starań ze strony Federacji, udało się uzyskać najważniejsze informacje dotyczące członków i treści działań Komitetów Monitorujących i Sterujących programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Ponadto na stronach internetowych wszystkich programów pojawiły się regulaminy działań oraz listy członków Komitetów wraz danymi kontaktowymi i teleadresowymi instytucji i organizacji, które reprezentują. W przypadku Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Woj. Lubuskie) – Brandenburgia, na stronie została zamieszczona dodatkowo lista zatwierdzonych dotychczas projektów, a na stronie programu Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 opublikowano rejestr uchwał KM za rok 2009 i 2010. Warto jednak podkreślić, że nadal na wyżej wymienionych stronach www, brakuje protokołów z posiedzeń i dokumentów dotyczących treści uchwał przyjętych przez Komitety.
OFOP wycofuje skargę
Ponieważ Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przesłało do Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych wszystkie najważniejsze dane dotyczące Komitetów Europejskiej Współpracy Terytorialnej, w dniu 12 września 2011 roku, OFOP wycofał skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tym samym kończy się pewien etap procesu na rzecz jawności działań publicznych. Nadal jednak Federacja będzie monitorowała prace Komitetów, dążąc do takiej samej współpracy, jak z pozostałymi ciałami dialogu związanymi z funduszami europejskimi.