Jesteśmy po kolejnej konferencji dotyczącej nowej perspektywy finansowej 2014 – 2020

22 lutego 2013

Aktualności, Projekty OFOP, Reprezentanci OFOP, Szkoła OFOP

20 lutego odbyła się konferencja "Udział obywateli w planowaniu przyszłej perspektywy funduszy europejskich 2014-2020” która podsumowywała kończącą się Szkołę Partycypacji Społecznej. Na konferencji głos zabrali absolwenci szkoły, członkowie grupy 12 postulatów oraz przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.
To będzie ostatni taki budżet związany z polityka spójności, nie wystarczy jednak na wszystkie problemy, które są w Polsce. Trzeba zdobyte fundusze wpuszczać w te obszary, do których mogą wejść później środki polskie, generując rozwój” – powiedziała Renata Calak z-ca. Dyr. Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Dodała ona, że należy ograniczyć eksperymenty, skoncentrować na tym, co przynosi efekty. Ponadto dodała, że istnieje wymóg zapewnienia większej koordynacja systemu wdrażania funduszy ze względu na pilnowanie wskaźników – głównie wymogów ring-fincingu( narzucony przez Komisję minimalny poziom alokacji na dany cel tematyczny).
Ważnym komunikatem ze strony Pani Dyrektor Calak, była informacja o uchwale jaką podjął Międzyresortowy zespół ds. programowania i wdrażania funduszy europejskich, która nakazuje wszystkim władzom odpowiedzialnym za przygotowywanie programów operacyjnych, zarówno na poziomie centralnym i regionalnym, utworzenie grup roboczych do tych programów – w skład których muszą zasiadać również partnerzy społeczno-gospodarczy.
Następnie głos zabrali przedstawiciele grupy roboczej 12 postulatów, którzy prowadzą grupy tematyczne w ramach Stałej konferencji ds. konsultacji funduszy europejskich 2014-2020. Wygłosili oni krótkie sprawozdania ze stanu prac zarówno w konsultacjach z administracją, jak i wypracowanych postulatów związanych z następującymi kwestiami:
1. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność w przyszłym okresie programowania – Aleksander Woźniak, Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich.
2. Przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu 2014-2020 – Ryszard Szarfenberg, Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu
3. ON czy OFF – problem włączenia tematyki osób niepełnosprawnych w założenia perspektywy   UE 14-20 – Przemysław Żydok, Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym, Agata Gawska – Fundacja Aktywizacja,
4. Wsparcie zwrotne i bezzwrotne w rozwoju ekonomii społecznej – Izabela Przybysz, Instytut Spraw Publicznych
5. Budowanie kompetencji cyfrowych – Elżbieta Dydak ,Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
6. Rola komitetów monitorujących oraz zakres wsparcia Pomocy Technicznej w przyszłym okresie programowania – Agata Wiśniewska-Górczewska, Michał Dymkowski, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Drugą część konferencji zapoczątkowała wypowiedź przedstawicielki Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z departamentu Departamentu Koordynacji Programów Regionalnych i Cyfryzacji w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego – Pani Agniedzka Dawydzik. Podkreśliła ona, że tworzone w regionach programy operacyjne będą posiadały pewien wspólny pakiet zadań do wykonania natomiast sposób realizacji oraz pewnie zakres tematyczny, będą ze względu na różnorodność regionów, odmienne. Mimo wszystko potrzebna jest harmonizacja realizacji celów tematycznych i przypisanych im priorytetów inwestycyjnych nałożonych na kraje członkowskie przez Komisję Europejską oraz system wskaźników i danych z regionów by odpowiednio ukierunkować interwencje. Temu służyć ma Kontrakt Terytorialny, który ma wskazać na największe deficyty i potencjały danego województwa i tym samym ukierunkować wsparcie.
Zastępca dyrektora departamentu koordynacji programów regionalnych podkreśliła, że Ministerstwo otrzymało już zarysy 16 regionalnych programów operacyjnych i obecnie trwa ich zestawienie z Kontraktem terytorialnym oraz inne ewaluacje pod kątem ich zbieżności z celami tematycznymi określonymi w Założeniach Umowy Partnerstwa.
Ostatnim punktem konferencji było przedstawienie informacji z regionów na temat stanu konsultacji. Absolwenci Szkoły Partycypacji Społecznej przekazali szczegółowe raporty z prac w ich regionach, m.in. na temat stanu prac nad RPO oraz Strategii Wojewódzkich:
1.   Michał Braun, Centrum Wolontariatu –woj. świętokrzyskie
2.   Łukasz Broniszewski, Fundacja STABILO – woj. kujawsko-pomorskie
3.   Anna Kapusta, Agnieszka Dudek – woj. małopolskie
4.   Tomasz Pawlik – Miasto Słów – woj. śląskie
5.   Adam Szulczewski, Fundacja na rzecz Collegium Polonicum – woj. lubuskie

Absolwenci Szkoły Partycypacji Społecznej przekazali szczegółowe raporty z prac w ich regionach, m.in. na temat stanu prac nad RPO oraz Strategii Wojewódzkich. Jako pierwszy głos zabrał Michał Braun z Centrum Wolontariatu z województwa świętokrzyskiego, w którym prace nad aktualizacją strategii rozpoczęły się w 2011 r. Konsultacje odbyły się we wszystkich powiatach. Zainteresowanie było duże – prawie 1000 uczestników, którzy wypracowali łącznie 233 uwag. Jeśli chodzi o konsultacje RPO zwrócił uwagę, że w instytucjach pośredniczących I i II stopnia nie wiedziano nic o konsultacjach, dopiero urząd marszałkowski był w stanie udzielić jakichkolwiek informacji. W trakcie konsultacji jego zdaniem zostały pominięte miasta na prawach powiatów, również sposób w jaki są dobierani eksperci do konsultacji nie jest przejrzysty.
Łukasz Broniszewski reprezentujący Fundację STABILO poinformował, iż prace nad aktualizacją strategii w województwie kujawsko-pomorskim trwają. Podkreślił, że w powołanym zespole konsultacyjnym nie ma wystarczającej ilości osób reprezentujących 3 sektor. Podobnie jak w świętokrzyskim, sposób wyboru ekspertów nie jest przejrzysty. Konsultacje społeczne były prowadzone na szeroką skalę i promowane, ale konkluzje były na poziomie bardzo ogólnym.
Anna Kapusta poinformowała, że województwo małopolskie ma już wypracowaną strategię rozwoju województwa. Została ona przyjęta we wrześniu 2011 roku na podstawie poprzedniej strategii na rok 2007 – 2013. Zwróciła uwagę, że powołano zespół aktualizacyjny, w którego składzie nie znaleźli się przedstawiciele organizacji pozarządowych. Organizacje miały jedynie możliwość wypowiedzenia się m.in. w badaniu opinii przedstawicieli organizacji pozarządowych na temat kluczowych obszarów rozwoju województwa w trakcie przeprowadzanych konsultacji. Niestety większość uwag, przesłana np. przez RDPP nie została uwzględniona. Jej zdaniem w strategii nacisk kładziony jest na sprawy nauki i gospodarki, a kwestie obywatelskie są marginalizowane. Cały czas trwają prace nad małopolskim RPO na rok 2012-2020. W lutym ma powstać grupa robocza, jej skład nie jest jeszcze znany, lecz sądząc po dotychczasowej praktyce, są spore wątpliwości że zasiądą w niej organizacje pozarządowe – dodała.
Tomasz Pawlik z Fundacji Miasto Słów z województwa śląskiego przyznał, że są dopiero wstępne zarysy strategii rozwoju jego województwa. Ma być opracowana na przełomie marca i kwietnia, lecz jego doświadczenie pokazuje, że termin może – jak to często bywa – ulec jeszcze zmianie. Z kolei wstępny projekt RPO został uchwalony pod koniec roku 2012. Partnerzy społeczni czekają w tym momencie na wyniki konsultacji, które trwały od 11 stycznia do 8 lutego. Zauważył też, że w 12 priorytetach znajdujących się w projekcie spory nacisk kładzie się na ekonomię społeczną, a beneficjentami mogą być organizacje pozarządowe. Planowane jest np. wprowadzenie funduszów pożyczkowych i poręczeniowych również dla podmiotów ekonomii społecznej. Ma być też wdrażany regionalny program na rzecz rozwoju ekonomii społecznej oraz wzmocniony potencjał instytucji wspierających podmioty ekonomii społecznej, cokolwiek miałoby to znaczyć – dodaje. Negatywne jest to, że w przypadku komitetów monitorujących nie ma uwzględnionego 50 % podziału na partnerów społeczno-gospodarczych i administrację samorządową. Jego zdaniem należy powalczyć o to by zapisy dotyczące komitetów i tego jak powinny one wyglądać znalazły się w dokumentach krajowych.
Ostatni głos zabrał Adam Szulczewski z Fundacji na rzecz Collegium Polonicum z województwa lubuskiego, które ma uchwaloną strategię rozwoju województwa do roku 2020. Zdaniem Adama dokument był bardzo szeroko konsultowany zarówno na poziomie powiatów jak i gmin. Według niego jest to jedyny dokument tak szeroko konsultowany w gronie organizacji pozarządowych, a przeprowadzone uwagi są zebrane i dostępne. Konsultacje tej strategii zdaniem niego powinny posłużyć jako dobry przykład konsultacji w regionie. Nie obyło się jednak bez drobnej wpadki. RDPP otrzymała dokument do konsultacji po kilku miesiącach do zaopiniowania i miała niecałe 3 dni na zgłoszenie uwag. Dobrą wiadomością jest fakt, że w strategii pojawia się wzmianka o wizjach województwa dotycząca organizacji pozarządowych, złą natomiast, że jeśli chodzi o konkurencyjność i innowacyjną gospodarkę nie ma o nich mowy.

Okazuje się, że stan prac nad strategiami oraz Regionalnymi Programami Operacyjnymi znacznie się od siebie różnią, szczególnie pod względem kolejności programowanych polityk. Niestety dość podobnie wygląda poziom konsultacji tych dokumentów z partnerami społeczno-gospodarczymi, w tym organizacjami pozarządowymi. W większości wystąpień pojawiał się wątek braku angażowania sektora pozarządowego w prace nad przyszłym okresem programowania w regionach oraz trudny dostęp do informacji publicznej. Z sali dochodziły również głosy o nie wystarczającym nagłaśnianiu i promowaniu samych konsultacji oraz o tym, że tymi, którzy o nich wiedzą i biorą w nich udział są głównie urzędnicy. Mówiono też o tym, że w grupach roboczych brakuje osób z sektora pozarządowego.
Podczas spotkania pojawiło się kilka ważnych pytań m.in:

Czy raporty sporządzone w poszczególnych województwach zostały sporządzone pod kątem konsultacji, które mają się odbyć?
Jak będą organizowane regionalne konsultacje?
Jakie organizacje będą powiadamiane o konsultacjach?
Jak ma wyglądać współpraca i realizacja rozwoju 2013-2020?
Jaki jest termin zakończenia konsultacji regionalnych i kiedy wstępne podpisanie kontraktów?
Jaki jest stan prac w województwach?
Jak programy operacyjne, które będą konsultowane mają się do kontraktów terytorialnych?
Czy będą powołane regionalne fora terytorialne?

Spotkanie zakończyła krótka dyskusja oraz informacja OFOP o możliwości włączenia się w pracę Stałej konferencji wraz z zaproszeniem na kolejne spotkanie, które odbędzie się jesienią tego roku.

Ponadto zapraszamy do śledzenia strony www.nowaperspektywa.ngo.pl gdzie na bieżąco staramy się informować o funduszach 2014-2020.