Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych

Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych, I Ogólnopolskie Forum Inicjatyw Pozarzadowych, 1996 r.

Służmy poczciwej sławie.
A jako kto może – niech ku pożytku dobra wspólnego pomoże.
Jan Kochanowski

Prawo do dobrowolnego zrzeszania się należy do fundamentalnych praw człowieka, a swoboda działalności i zaangażowanie obywateli w życie społeczne jest podstawą prawdziwej demokracji. Wśrod inicjatyw i instytucji, ktorych nie można zaliczyć ani do struktur administracji państwowej i samorządowej, ani do sfery działań stricte gospodarczych, wyodrębnić trzeba organizacje pozarządowe, czyli takie, ktorych podstawą działalności jest wolontarystyczne zaangażowanie i zewnętrzne finansowanie (darowizny, subwencje, dotacje).

Są to organizacje realizujące pewną misję (tzn. działają w imię wartości lub społecznie pożytecznych celow), a niedążące do uzyskania zysku czy zdobycia władzy. Zasady działalności tych organizacji powinny normować nie tylko przepisy prawa, ale także swoisty kodeks etyczny, ktorego podstawą są następujące zasady, przyjęte na I Ogolnopolskim Forum Inicjatyw Pozarządowych we wrześniu 1996 roku.

• Organizacje pozarządowe w swoim działaniu na rzecz dobra wspolnego kierują się zasadą poszanowania godności, praw i wolności człowieka.
   
• Organizacje pozarządowe działają w ramach obowiązującego w demokratycznym państwie prawa, wpływając w ramach demokratycznych procedur na jego doskonalenie.
   
• Organizacje pozarządowe są samorządne i niezależne. Zasady ich działalności określają wewnętrzne mechanizmy samoregulacji, tak na poziomie poszczegolnych organizacji, jak i branż.
   
• Działalność merytoryczna i finansowa organizacji pozarządowych jest działalnością jawną, z uwagi na szczegolną troskę o posiadane przez nie środki publiczne bądź pochodzące od osob prywatnych.
   

• Organizacje pozarządowe przeznaczają całe wypracowane dochody na realizację zadań statutowych oraz w rozsądnych granicach – na rozwój organizacji.

• Każda organizacja pozarządowa powinna rozróżnić w swoim statucie funkcje zarządzające i nadzorcze. Członkowie kolegialnego organu nadzorczego nie powinni pobierać wynagrodzenia za pracę w tym organie.
• Organizacje pozarządowe wspołpracują ze sobą na zasadach partnerstwa i wzajemnego wspierania się w swoich działaniach. W sytuacjach, gdy zachodzi konflikt uznawanych wartości, organizacje podejmują działania przy zachowaniu zasad tolerancji i uznania prawa innych do posiadania odmiennego zdania.

Publikacja " Etyka w organizacjach pozarządowych. Standardy w praktyce funkcjonowania organizacji pozarządowych" (pdf).