Lipiec w Inicjatywie „Nasz Rzecznik”
Interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na nasze postulaty i sygnalizowane przez nas problemy
- Dorosłe osoby z niepełnosprawnościami i osoby starsze nie mają w przestrzeni publicznej miejsc do czynności pielęgnacyjno-higienicznych, które wymagają pozycji leżącej. Zmiana pieluch czy cewnikowanie odbywają się często w warunkach niehigienicznych, niebezpiecznych, urągających ludzkiej godności, np. na podłodze publicznych toalet, na przewijakach dla niemowląt, w samochodach.
Koalicja Przewijamy Polskę, którą mocno wspieramy, utworzyła już w polskich miastach ponad 30 komfortek – pokoi pielęgnacyjnych wyposażonych w leżanki. To jednak kropla w morzu potrzeb, bo osób potrzebujących takiego wsparcia jest w Polsce ok. 150 tysięcy.
Konieczne są działania o charakterze systemowym – apeluje w kolejnym wystąpieniu występuje do Ministra Rozwoju i Technologii Rzecznik Praw Obywatelskich. W ministerstwie trwają prace nad projektem rozporządzenia w sprawie wprowadzenia obowiązku tworzenia pomieszczeń higienicznosanitarnych w konkretnych rodzajach budynków, dostosowanych i przeznaczonych do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami. RPO wskazuje, co powinno się znaleźć w tym rozporządzeniu, aby zapewnić osobom z niepełnosprawnościami realną poprawę dostępności przestrzeni publicznej.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-przewijanie-dorosli-miejsca-mrit-odpowiedz
- Pismo RPO do Szefa Kancelarii Sejmu RP w sprawie uniemożliwienia osobom z niepełnosprawnościami i ich opiekunom udziału w posiedzeniu sejmowej komisji i wypowiedzenia się w sprawie projektu o świadczeniu wspierającym.
Wystąpienie Rzecznika i odpowiedź szefowa sejmowej kancelarii Agnieszki Kaczmarskiej na stronie:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ozn-konsultacje-udzial-posiedzenie-komisji-sejm
- Odpowiedzi Ministerstwa Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta ws. trudności w dostępie do zabiegów przerwania ciąży, z jakimi mierzą się kobiety, dla których ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-aborcja-zdrowie-psychiczne-matki-mz-rpp-odpowiedzi?fbclid
- Podczas spotkania z przedstawicielkami Zespołu Praw Kobiet Inicjatywy „Nasz Rzecznik” RPO został poinformowany o trudnościach w dostępie do legalnych zabiegów terminacji ciąży, z jakimi mierzą się kobiety, dla których ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego.
Zgodnie z prawem aborcja jest dopuszczalna m.in. wtedy, gdy „ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej”.
Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił o stanowisko w tej sprawie do Ministra Zdrowia Adama Niedzielskiego oraz Rzecznika Praw Pacjenta Bartłomieja Chmielowca.
Zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta zagrożenie życia lub zdrowia matki dotyczy zarówno zdrowia somatycznego, jak też zdrowia psychicznego. Tym samym aborcja ze względu na zagrożenie zdrowia psychicznego matki jest legalna, a przesłankę tę podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych winny uwzględniać.
Pisma RPO do Ministra Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta oraz odpowiedzi MZ i RPP na stronie:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-aborcja-zdrowie-psychiczne-matki-mz-rpp-odpowiedzi?fbclid
- Zespół Praw Uchodźców/czyń Inicjatywy „Nasz Rzecznik” wielokrotnie sygnalizował RPO problem utraty przez obywatel(k)i Ukrainy statusu UKR pomimo powrotu do Polski z Ukrainy przed upływem 30 dni. Uchodźczynie i uchodźcy dowiadują się o tym przypadkowo, np. przy wstrzymaniu wypłaty świadczenia ZUS. 8 marca 2023 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się w tej sprawie do pełnomocnika rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy Pawła Szefernakera. Odpowiedź MSWiA z 26 lipca w sprawie utraty statutu UKR przez osoby uchodźcze z Ukrainy wyjeżdżające z Polski wystąpienie Rzecznika są dostępne na stronie:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-uchodzca-status-ukr-mswia-wyjasnienia
Jak informuje MSWiA:
- Aby nie stracić statusu UKR, uchodźcy wojenni z Ukrainy muszą przy każdorazowym wjeździe do Polski podawać jako jego cel działania wojenne na terytorium Ukrainy i okazać dokument elektroniczny diia.pl, inaczej bowiem wjazd takiej osoby do Polski jest ewidencjonowany w zwykłym systemie wjazdów Straży Granicznej, a nie tym przeznaczonym dla uchodźców wojennych z Ukrainy
- Status UKR może zostać przywrócony automatycznie, gdy obywatel Ukrainy deklaruje podczas kontroli granicznej jako cel wjazdu ewakuację z terytorium Ukrainy
- Przedstawicielki Zespołu Praw Uchodźców/czyń zgłaszały RPO, że obywatele/lki Ukrainy skarżą się na wstrzymanie wypłat świadczeń wychowawczych z powodu utraty statusu „UKR” – mimo że nie opuszczali/ły Polski na okres powyżej 30 dni.
Świadczenie wychowawcze stanowi znaczną część budżetu uchodźców, a często jest ich jedynym źródłem utrzymania.
Rzecznik Praw Obywatelskich pisze do prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ws. sprawnego rozpatrywania wniosków o wznowienie tych świadczeń.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-uchodzcy-swiadczenie-wychowawcze-utrata-mswia?fbclid
- Ponowne pismo Rzecznika do Wojewody Podkarpackiego w sprawie sytuacji uchodźców wojennych pochodzenia romskiego w Przemyślu – sprawa zgłaszana ZRPO przez Zespół Praw Uchodźców/czyń 28 czerwca br.
Do pomieszczenia noclegowego w punkcie recepcyjnym na dworcu PKP w Przemyślu wstęp mają tylko osoby z ważnym biletem na pociąg. Centrum Pomocy Humanitarnej PCK oferuje zaś uchodźcom nocleg maksymalnie na 48 godz. Dlatego RPO prosi Wojewodę Podkarpackiego o postawienie przed dworcem ogrzewanych namiotów lub kontenerów oraz dodatkowych, bezpłatnych sanitariatów
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-uchodzcy-przemysl-wojewody-odpowiedz-ponowne
https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-praw-uchodzcow-czyn-z-zastepcami-rpo-28-czerwca/
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/zrpo-spotkanie-nasz-rzecznik-prawa-uchodzcow
- Pismo zastępcy RPO Valeriego Vacheva do wojewody mazowieckiego Tobiasza Bocheńskiego w sprawie specustawy, w której nie przewidziano możliwości odmowy nadania lub przywrócenia statusu UKR w przypadku uzyskania wizy innego państwa – na podstawie przypadku uchodźców wojennych z Ukrainy posiadających kanadyjską wizę.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraincy-ochrona-wiza-wojewoda-mazowiecki
- Należy wyeliminować pushbacki z polskiego prawa! Marcin Wiącek pisze do MSWiA
Przepisy pozwalające na zawracanie cudzoziemców, przekraczających polską granicę niezgodnie z przepisami, są sprzeczne z prawem unijnym i międzynarodowym oraz polskimi ustawami. Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi, by MSWiA wyeliminowało możliwość pushbacków Powołuje się m.in. na stanowiska międzynarodowych organów ochrony praw człowieka oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku.
RPO przekazuje ministrowi spraw wewnętrznych i administracji Mariuszowi Kamińskiemu uwagi do przepisów, wobec których podnoszone są zastrzeżenia co do zgodności z międzynarodowym standardem ochrony praw człowieka oraz Konstytucją RP.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-pushbacki-prawo-usuniecie-mswia?fbclid
- Nieprecyzyjne regulacje dotyczące odpowiedzialności członków zarządów organizacji pozarządowych oraz elektroniczne obowiązki sprawozdawcze, powodujące wykluczenie części aktywistów – to dwie sprawy, które przed wakacjami poruszył Rzecznik Praw Obywatelskich w pismach do organów władzy.
https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2023-06/Odpowiedz_MRiPS_seniorzy_wykluczenie_cyfrowe_21.06.2023.pdf
- Kolejna skarga RPO na uchwałę ”anty-LGBT”, która narusza Konstytucję, prawo międzynarodowe i prawo Unii Europejskiej
Uchwały o przeciwdziałaniu „ideologii LGBT” przekraczają granice debaty publicznej i prowadzą do naruszenia przepisów Konstytucji, prawa międzynarodowego oraz prawa UE – mówi RPO.
Sformułowania uchwał prowadzą do stygmatyzacji i tworzą atmosferę wykluczenia osób LGBT ze społeczności lokalnych oraz powodują poczucie zaniepokojenia, a wręcz poniżenia i upokorzenia. Dalsze ich obowiązywanie naraża mieszkańców nie tylko na nierówne traktowanie, ale także na utratę środków unijnych. Uchwały mogą także sprzyjać aktom nienawiści wobec osób LGBT.
Naczelny Sąd Administracyjny już kilka razy potwierdził, że uchwały podejmowano bez podstawy prawnej i z rażącym naruszeniem prawa.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie uchwałę Rady Gminy Tuszów Narodowy z 29 marca 2019 r. pn. Stanowisko Rady Gminy Tuszów Narodowy w sprawie powstrzymania ideologii „LGBT” przez wspólnotę samorządową.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-skarga-uchwala-anty-lgbt-tuszow-narodowy?fbclid
Ważne dla osób z niepełnosprawnościami
- Lipiec to Miesiąc Dumy z Niepełnosprawności. To doskonała okazja by przypomnieć, że każdy z nas jest istotną częścią społeczeństwa i pełni w nim ważną rolę – podkreśla w swoim wystąpieniu Monika Wiszyńska-Rakowska, Pełnomocniczka #RPO osób z niepełnosprawnościami.
https://www.facebook.com/BiuroRPO/videos/265864702898732/
- Żegnamy Pana Jana Arczewskiego, twórcę pierwszego w Polsce Telefonu Zaufania dla Osób Niepełnosprawnych
„Najważniejsze jest umieć słuchać i mieć miłość do drugiego człowieka” – mówił nam na spotkaniu Koalicji Infolinii Biura RPO 22 czerwca Pan Jan Arczewski – psycholog, poeta, społecznik, który przez ostatnie 37 lat prowadził pierwszy w Polsce Telefon zaufania dla osób niepełnosprawnych 81 747 98 21.
Pan Jan od piątego roku życia chorował na rdzeniowy zanik mięśni. Był osobą leżącą, miał sprawną jedynie jedną rękę, w której trzymał słuchawkę. Dzięki wielkiemu sercu i ogromnej determinacji przeprowadził blisko sto tysięcy rozmów, niosąc codzienną pomoc osobom potrzebującym wsparcia, nierzadko ratując życie. Pracował i mieszkał w Domu Pomocy Społecznej. Zmarł 7 lipca.
- BRPO zostało właśnie wyposażone w pętlę indukcyjną dla osób z niepełnosprawnością słuchu (we współpracy z członkiem Zespołu Praw OzN, Grzegorzem Kozłowskim, z Polskiej Fundacji Osób Słabosłyszących )
- Honorowy Patronat Rzecznika Praw Obywatelskich nad kampanią społeczną „Szkoła przyjazna dla autyzmu”, która będzie realizowana w dniach 15-29 września 2023 roku przez samorzeczniczki i samorzeczników z Klubu Świadomej Młodzieży Fundacji AutismTeam, organizacje członkowskie Inicjatywy „Nasz Rzecznik”