19 czerwca br. podczas konferencji „Nowa jakość dialogu społecznego w ochronie zdrowia” Ministerstwo Zdrowia podpisało deklarację wdrożenia programu współpracy z organizacjami pozarządowymi.  Od 2015 r. ministrowie mają obowiązek przyjmowania programów współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami działającymi w sferze pożytku publicznego. W 2016 r. programy współpracy przyjęło 6 z 19 resortów, a w 2017 r. – 8 ministerstw…

Deklarację przyjęcia Programu współpracy z organizacjami przekazała ze strony resortu zdrowia Minister Józefa Szczurek-Żelazko, a w imieniu strony społecznej przyjęli ją: Beata Ambroziewicz, wiceprezeska Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, Tomasz Schimanek, ekspert Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych oraz Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.

Konferencja „Nowa jakość dialogu społecznego w ochronie zdrowia”, podczas której złożona została deklaracja, miała charakter podsumowujący projekt „Obywatele dla Zdrowia” realizowany przez Polską Koalicję Pacjentów Onkologicznych, Rzecznika Prawa Pacjenta oraz Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych. Spotkanie rozpoczęło się od podsumowania działań zrealizowanych w ramach projektu. Relacjonujący ich przebieg przewodniczący grupy konsultacyjnej projektu Szymon Chrostowski, pokazał, że „Obywatele dla Zdrowia” to – poza wypracowanym Programem współpracy z Ministerstwem Zdrowia – także comiesięczne spotkania konsultacyjne w siedzibie Rzecznika Praw Pacjenta, 22 opinie do konsultowanych aktów prawnych zdrowotnych, 20 rekomendacji zmian systemowych dotyczących różnych obszarów opieki zdrowotnej, 20 szkoleń we wszystkich województwach oraz Poradnik dialogu społecznego dla organizacji pacjentów, który wkrótce będzie wydany i przekazany bezpłatnie NGO.

Szymon Chrostowski podkreślał, że choć celem przedsięwzięcia było wypracowanie Programu współpracy z Ministerstwem Zdrowia, to wartością nie do przecenienia była możliwość spotkań we wszystkich województwach z lokalnie działającymi organizacjami pacjenckimi, a wzrost ich kompetencji i aktywności w zakresie konsultacji rozwiązań prawnych dotyczących ochrony zdrowia oraz konsolidację środowiska uznał za najważniejsze zadania na przeszłość:

Celem programu jest trwała współpraca Ministerstwa Zdrowia i podlegających mu instytucji z organizacjami pozarządowymi. Potrzebne są do tego narzędzia. Szczególnie dla mniejszych organizacji rozsianych po całej Polsce.

Program współpracy – obowiązkiem resortów

Od 2015 r. ministrowie (a także wojewodowie) mają obowiązek przyjmowania programów współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami działającymi w sferze pożytku publicznego. Jednak w 2016 roku programy współpracy z organizacjami pozarządowymi przyjęło 6 z 19 resortów, a w roku 2017  – 8 ministerstw.  Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, mając wiedzę i doświadczenie w zakresie współpracy między organizacjami a organami administracji publicznej (m.in.  w 2015 r. pomogliśmy 4 resortom w wypracowaniu Programów współpracy) zdecydowała się włączyć w projekt „Obywatele dla Zdrowia” i wesprzeć proces tworzenia Programu współpracy z Ministerstwem Zdrowia.

To jest obowiązek  resortu wynikający z ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie – przypominał Tomasz Schimanek, ekspert OFOP – obowiązek niewykonywany. Program został wypracowany, ale głównie przez stronę pozarządową. Ministerstwo było bardziej obserwatorem i konsultowało te działania, natomiast Program współpracy to wysiłek przedstawicieli organizacji uczestniczących w zespole roboczym, który w bardzo krótkim czasie – 8 miesięcy zeszłego roku –  wypracował bardzo  wyważony,  bardzo rozsądny dokument.

Wypracowany w ramach projektu Program współpracy Ministerstwa Zdrowia z organizacjami pozarządowymi doceniała Minister Józefa Szczurek-Żelazko:

– Chcąc realizować na dobrym poziomie i w sposób odpowiadający obydwu stronom dialog społeczny, musimy znać zdanie partnera społecznego – mówiła Sekretarz Stanu Ministerstwa Zdrowia. My możemy przygotowywać projekty w naszej ocenie odpowiadające potrzebom społeczeństwa, natomiast wiemy, że w wielu przypadkach było zupełnie inaczej […] Dla nas ten dokument ma potężną wartość. Na nim będziemy opierać dalsze strategie w zakresie komunikacji społecznej.

Rada Praw Pacjenta przy Rzeczniku Praw Pacjenta

Kontynuację współpracy z organizacjami pacjentów, jako warunek swojej pracy, deklarował Rzecznik Praw Pacjenta  Bartłomiej Chmielowiec, wskazując aktualne oraz przyszłe projekty mające na celu tę współpracę wzmacniać. Obecnie – w konsultacji z organizacjami – trwają prace RPP nad projektem nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (projekt powinien być gotowy w październiku 2018 r.). Duże nadzieje Bartłomiej Chmielowiec wiąże też z innym przedsięwzięciem:

Zaproponowałem stworzenie Rady Organizacji Pacjentów o bardzo dużych kompetencjach, kompetencjach raczej niespotykanych w ustawodawstwie […] Będą to kompetencje o charakterze opiniodawczym, doradczym, postulatywnym. Zaproponowałem, aby Rada Organizacji Pacjentów mogła również opiniować działalność Rzecznika Praw Pacjenta.

Józefa Szczurek-Żelazko pytana przez prowadzącego dyskusję red. Michała Dobrołowicza o opinię Ministerstwa na temat propozycji powołania Rady Organizacji Pacjentów, odpowiadała, że powstanie Rady jest potrzebne, bo ułatwiałoby dialog i prowadzenie konsultacji  Ministerstwa z organizacjami pacjenckimi.

Współpraca instytucji państwowych z organizacjami a obopólne zaufanie

Chęć podpisania deklaracji współpracy z organizacjami pozarządowymi wyrażają Prezes Narodowego Funduszu  Zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny, Główny Inspektor Farmaceutyczny i wiele instytucji związanych z ochroną zdrowia, o czym informowała z zadowoleniem Urszula Jaworska – twórczyni Banku Dawców Szpiku Kostnego, liderka organizacji pacjentów, od lat związana również z OFOP-em. Podsumowując prace w projekcie, Urszula Jaworska zauważyła, że w ostatnich latach nastąpiła zmiana jakościowa dotycząca prowadzenia dialogu. Dokumenty wypracowane w ramach projektu tworzą ramy etyczne współpracy instytucji związanych z ochroną zdrowia z organizacjami pozarządowymi, a to Urszula Jaworska uważa za podstawę relacji partnerskich i wspólnego działania:

Współpraca instytucji państwowych z organizacjami musi się opierać na etyce, a nie tylko na prawie […] To kwestia zdobycia obopólnego zaufania. Zawsze się mówiło, że to nam trzeba ufać. My też oczekujemy, żeby Ci którzy są po drugiej stronie, zdobyli nasze zaufanie […] My jako pacjenci oczekujemy partnerstwa, a nie współczucia.

Potencjał obu stron – Ministerstwa i organizacji pacjentów

Tomasz Schimanek przypominał, że w Polsce działa ponad 4 tysiące organizacji pacjentów i wskazywał perspektywę, która stanowi jego zdaniem podstawę w myśleniu o poprawie jakości opieki zdrowotnej:

Program jest po to, by lepiej zaspokajać potrzeby pacjentów, wykorzystując potencjał, który mają obie strony – i Ministerstwo i 4 tysiące organizacji pacjentów działających w Polsce w obszarze ochrony zdrowia.

Beata Ambroziewicz, Prezeska Polskiej Unii Organizacji Pacjentów, odpowiadając natomiast na pytanie red. Michała Dobrołowicza, co będzie się działo po zakończeniu projektu „Obywatele dla Zdrowia” podkreślała, że projekt kończy się tylko formalnie:

– Bierzemy się dalej do pracy, zarówno jeśli chodzi o dalszy rozwój dialogu, prowadzenie konsultacji społecznych, wsparcie z naszej strony Ministerstwa, Rzecznika Praw Pacjenta i innych instytucji. Jak widzimy, ogromne pole do współpracy jest w zakresie przede wszystkim edukacji. Systemu nie da się zreformować z dnia na dzień. Zachęcamy do zgłaszania nam wszelkich uwag, postulatów, do pytania się o to, co się aktualnie dzieje […] Ścigajcie nas, bo my jesteśmy dla Was. Chodzi o to, by głos pacjentów wybrzmiewał i to głos z całego kraju. Zapraszam wszystkich do współpracy w ramach Unii, czy to członkostwa, czy na innych zasadach. Teraz jest szansa byśmy współkształtowali rzeczywistość opieki zdrowotnej.

***

Udział w dyskusji

• Józefa Szczurek-Żelazko  – Sekretarz Stanu Ministerstwa Zdrowia,
• Bartłomiej Chmielowiec – Rzecznik Praw Pacjenta,
• Tomasz Schimanek – ekspert Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych,
• Marek Posobkiewicz – Główny Inspektor Sanitarny,
• Michał Czarnogórski – Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,
• Marek Woch – pełnomocnik Narodowego Funduszu Zdrowia,
• Jerzy Gryglewicz – ekspert ochrony zdrowia Uczelni Łazarskiego,
• Beata Ambroziewicz – Prezes Polskiej Unii Organizacji Pacjentów,
• Liderzy organizacji pacjentów m.in. Urszula Jaworska, Monika Zientek, Anna Śliwińska, Barbara Kucharska, Jolanta Grygielska, Igor Grzesiak i inni.

Prowadzenie i moderacja spotkania – red. Michał Dobrołowicz, dziennikarz informacyjny RMF FM.

Materiały

• Relacja filmowa można obejrzeć na profilu społecznościowym Centrum Prasowego PAP – zobacz
• Informacja prasowa Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych – pobierz
• Deklaracja Współpracy z organizacjami pozarządowymi – pobierz
• Program Współpracy z Ministerstwem Zdrowia – pobierz
• Rozwój dialogu społecznego w ochronie zdrowia. Raport – pobierz
• Strona projektu „Obywatele dla Zdrowia” – zobacz

Relacja: Beata Kwiatkowska

Uwaga: Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.ofop.eu w innych mediach lub w innych serwisach internetowych jest możliwe za podaniem źródła oraz autorki/autora tekstu