Programy EWT (Europejskiej Współpracy Terytorialnej)
Europejska polityka spójności polega na zmniejszeniu dysproporcji w poziomach gospodarczego i społecznego rozwoju różnych regionów. Jej założeniem jest osiągnięcie harmonijnego, równoważonego i trwałego rozwoju w obrębie całej Unii Europejskiej. Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) służy wspieraniu, promocji oraz realizacji wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym. Sukces tych projektów w dużej mierze opiera się na inicjatywie stowarzyszeń oraz organizacji non-profit otwartych na potrzeby mieszkających w strefie przygranicznej ludzi. Środki na finansowanie projektów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – na lata 2014-2020 przewidziano kwotę 8,9 mld EUR.
Środki te zostaną zainwestowane m.in. w ochronę, promowanie i rozwój zasobów środowiska i dziedzictwa kulturowego, rozwój infrastruktury drogowej usprawniającej komunikację między sąsiadującymi państwami (a co za tym idzie poprawę dostępności transportowej atrakcji kulturowych i przyrodniczych), dostosowanie edukacji zawodowej do wymogów transgranicznego rynku pracy, czy wzmocnienie kompatybilności systemów reagowania kryzysowego. Ważnym aspektem podejmowanych działań jest również wsparcie współpracy instytucji publicznych, lokalnych społeczności i sektora pozarządowego. Współpraca w tak różnych dziedzinach, jak: kultura, bezpieczeństwo, edukacja, czy planowanie przestrzenne ma przyczynić się do wzrostu solidarności i budowy społeczeństwa obywatelskiego na obszarach objętych współpracą.
Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) stanowi kontynuację Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III z okresu 2000-2006 oraz Programów EWT z okresu 2007-2013. W latach 2007-2013 na rozwój współpracy terytorialnej z budżetu Unii Europejskiej przeznaczone zostało 7,75 mld euro, zaś łączna kwota, którą otrzymała Polska na realizację programów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, wyniosła 557,8 mln euro. Na Europejską Współpracę Terytorialną składają się trzy typy programów operacyjnych:
- współpraca transgraniczna, której celem jest rozwijanie wspólnych inicjatyw lokalnych i regionalnych, rozwiązywanie wspólnych problemów, zidentyfikowanych w regionach przygranicznych oraz uruchomienie niewykorzystanego potencjału w obszarze przygranicznym;
- współpraca transnarodowa, zmierzająca do wzmocnienia współpracy za pomocą działań polityki spójności, ukierunkowana na integrację terytorialną Unii Europejskiej poprzez wspieranie dostępności, zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, innowacyjność i ochronę środowiska naturalnego,
- współpraca międzyregionalna, która powinna dążyć do wzmocnienia skuteczności polityki, umożliwiająca wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk w zakresie m.in. wspierania innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy oraz ochrony środowiska.
W perspektywie finansowej 2014-2020 Polska bierze udział w realizacji działań:
- programów transgranicznych (Polska-Słowacja, Czechy-Polska, Polska-Saksonia, Brandenburgia-Polska,Meklemburgia-Pomorze Przednie-Brandenburgia-Polska, Południowy Bałtyk, Litwa-Polska),
- programów transnarodowych (Region Morza Bałtyckiego, Europa Środkowa),
- programu międzyregionalnego (Interreg Europa),
- programu Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa (Polska-Białoruś-Ukraina).
Zasady dotyczące realizacji projektów EWT:
- projekty przygotowane i realizowane wspólnie z partnerami zagranicznymi,
- co do zasady projekt realizuje przynajmniej 3 partnerów, w tym 2 z UE (różnice w poszczególnych programach operacyjnych),
- jeden z partnerów – tzw. wiodący – bierze na siebie odpowiedzialność za cały projekt, w tym za działania realizowane za granicą,
- językiem roboczym jest język angielski,
- projekty „miękkie”, czyli co do zasady nie inwestycyjne,
- dofinansowanie z EFRR dla polskich partnerów do 85% kosztów kwalifikowalnych.
Przedstawiamy informacje dotyczące programów EWT realizowanych w perspektywie finansowej 2014-2020:
- Polska-Słowacja
- Czechy – Polska
- Polska – Saksonia
- Brandenburgia – Polska
- Meklemburgia-Pomorze Przednie/ Brandenburgia/ Polska
- Południowy Bałtyk
- Litwa – Polska
- Polska-Białoruś-Ukraina
- Region Morza Bałtyckiego
- Europa Środkowa
Informacje dotyczące EWT publikujemy w ramach realizacji działań współfinansowanych ze środków Programu „Wspieranie Organizacji Pozarządowych” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.