Spotkanie organizacji w sprawie funduszy i dialogu w obszarze zdrowia

22 kwietnia 2016
Aktualności, Monitoring funduszy europejskich, Przyszły okres programowania, Reprezentanci OFOP, Rzecznictwo funduszowe

12 kwietnia 2016 roku OFOP zorganizował spotkanie dla pozarządowych członków Komitetów Monitorujących oraz organizacji angażujących się w obszarze zdrowia. Dyskusja dotyczyła możliwości współpracy, zwłaszcza w kontekście uwarunkowań stworzonych przez funkcjonowanie Komitetu Sterującego ds. Zdrowia.

Problematyka zdrowia, ujęta w ramach polityki spójności 2014-2020, należy do tych polityk publicznych, które Komisja Europejska chce monitorować w sposób szczególny, przekrojowy, czego wyrazem była konieczność powołania dedykowanego Komitetu Sterującego (z udziałem przedstawicieli NGO’sów), który formalnie jest podkomitetem Komitetu Umowy Partnerstwa. Działania w obszarze zdrowia, zarówno infrastrukturalne, jak i miękkie, są rozproszone we wszystkich RPO, znajdujemy je również w programach krajowych, jak PO Wiedza Edukacja Rozwój. Spotkanie miało na celu podjęcie przez organizacje pozarządowe wspólnej refleksji o potrzebach i oczekiwaniach dotyczących prowadzonego przez Ministerstwo Zdrowia dialogu w sprawie polityki zdrowotnej.

Instytucje i mechanizmy systemu ochrony zdrowia przedstawiła ekspertka ds. zdrowia, Anna Kozieł. Uczestnicy spotkania odnieśli się do sposobu powstawania map potrzeb zdrowotnych, które w dużej części powstają na podstawie danych archiwalnych NFZ i nie uwzględniają aspektu profilaktyki. W założeniu mapy mają być narzędziem usprawniającym procesy zarządcze w systemie ochrony zdrowia. Obowiązek tworzenia regionalnych map potrzeb zdrowotnych dla planowania inwestycji w ochronie zdrowia wynika z ustawy z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2014.619). Ich zakres określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie zakresu treści map potrzeb zdrowotnych (Dz.U. 2015 poz. 458). Pytaniem otwartym pozostaje czy mapy potrzeb zdrowotnych we właściwy sposób przedstawiają trendy demograficzne i epidemiologiczne, istniejącą infrastrukturę w ochronie zdrowia oraz przyszłe potrzeby w tym zakresie.

Kwestie wyzwań dialogu w ochronie zdrowia przedstawił Piotr Frączak z Komitetu Umowy Partnerstwa. Zwrócił on uwagę na zbyt małą rolę organizacji pozarządowych w obszarze tak istotnym dla życia społecznego, jak zdrowie. Przypomniał sytuację związaną z wyborem przedstawicieli do Komitetu Sterującego ds. koordynacji interwencji EFSI w sektorze ochrony zdrowia, w którym początkowo jednego przedstawiciela organizacji mianował Minister Zdrowia. Dopiero w wyniku protestów i aktywności przedstawicieli organizacji w Komitecie Umowy Partnerstwa udało się zwiększyć liczbę przedstawicieli do trzech i zapewnić tryb wyboru pod egidą Rady Działalności Pożytku Publicznego. Rada podjęła decyzję, że reprezentantami organizacji pozarządowych w Komitecie zostaną:

  1. Beata Ambroziewicz z Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych i Mariusz Błaszczyk związany z Fundacją Urszuli Jaworskiej (zastępca);
  2. Szymon Chrostowski z Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych i jego zastępczyni Monika Zientek związana z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Młodych z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej „ 3majmy się razem” (zastępczyni);
  3. Anna Guszcza i Anna Sitek (zastępczyni) związane z Fundacją My Pacjenci.

Sytuacja ta wywołuje pytanie o postrzeganie dobra wspólnego, realną możliwość działania i oddziaływania dla inicjatyw obywatelskich oraz kontrolę obywatelską w trakcie tworzenia polityk publicznych i planowania wydatków.

Po, dotyczącym Programu Europejskiego OFOP, wystąpieniu Agaty Wiśniewskiej-Górczewskiej, ustalono, że efektem spotkania będzie rozpoczęcie prac nad najistotniejszymi, z punktu widzenia organizacji, aspektami dotyczącymi zdrowia. Zebrani ustalili, że dalsze prace będą dotyczyć następujących wątków:

  • deinstytucjonalizacji i międzyresortowości,
  • edukacji i profilaktyki,
  • racjonalizacji wydatkowania.

W tym celu zebrana grupa będzie pracować nad merytorycznym uzupełnieniem wyżej wymienionych punktów. Osoby i organizacje zainteresowane włączenie się w prace grupy zapraszamy do kontaktu na adres mailowy: krystian.kiszka[at]ofop.eu.

W spotkaniu wzięła również udział pani Monika Pałasz z Departamentu Strategii Rozwoju Ministerstwa Rozwoju, która przedstawiła szczegółowo kwestię funduszy strukturalnych na rzecz na rzecz ochrony zdrowia w latach 2014-2020.

Finansowanie zdrowia odbywa się z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Fundusze UE dla ochrony zdrowia w latach 2014-2020 są dostępne w:

  • Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER)

Instytucja Zarządzająca –Ministerstwo Rozwoju (MR)

Instytucja Pośrednicząca – Ministerstwo Zdrowia (MZ)

ok. 300 milionów euro

  • Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (POIS)

Instytucja Zarządzająca – Ministerstwo Rozwoju (MR)

Instytucja Pośrednicząca – Ministerstwo Zdrowia (MZ)

ok. 460 milionów euro

  • 16 Regionalnych Programach Operacyjnych (RPO)

Instytucja Zarządzająca – Urzędy Marszałkowskie (UM)

ok. 1,5 miliardów euro

Uwarunkowania – koordynacja i warunkowość ex-ante

1. Policy paper dla ochrony zdrowia na lata 2014-2020. Krajowe ramy strategiczne

  • analiza i diagnoza,
  • strategia i wdrażanie,
  • koordynacja, monitoring i wdrażanie.

2. Komitet sterujący ds. interwencji EFSI w sektorze zdrowia

  • przedstawiciele strony rządowej, samorządowej i partnerów społecznych,
  • przyjmowanie rocznych Planów Działań,
  • bieżący monitoring i ewaluacja wsparcia.

3. Mapy potrzeb zdrowotnych (Wojewódzkie Plany Działania Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego – WPD SPRM)

  • ze środków UE: przygotowane są mapy dot. onkologii i kardiologii, zostaną stworzone mapy dot. 30 grup chorób,
  • mapy dotyczą 3 szczebli opieki zdrowotnej: Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej (AOS), lecznictwa szpitalnego,
  • udostępnienie map warunkiem dla uruchomienia inwestycji w zakresie lecznictwa szpitalnego,
  • Komisja Europejska (KE) określiła listę derogacji w stosowaniu map.

Generalne cele operacyjne i kierunki interwencji dotyczących obszaru zdrowia

Profilaktyka i diagnostyka

W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) wspierane będą projekty pilotażowe i testujące w zakresie programów profilaktycznych zawierające m.in. komponent badawczy, edukacyjny oraz wspierający współpracę pomiędzy wysokospecjalistycznym ośrodkiem a lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej oraz szpitalami ogólnymi, w celu przeciwdziałania zjawisku fragmentacji opieki nad pacjentem. W jakim zakresie:

  • chorób nowotworowych;
  • chorób kardiologicznych;
  • chorób układu kostno-stawowo-mięśniowego;
  • chorób psychicznych;
  • chorób układu oddechowego.

W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) dofinansowanie będą działania z zakresu:

  • wsparcie ponadregionalnych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych stacjonarnych i całodobowych na rzecz osób dorosłych, dedykowanych chorobom, które są istotną przyczyną dezaktywizacji zawodowej (roboty budowlane, doposażenie),
  • utworzenie nowych Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (SOR) powstałych od podstaw lub na bazie istniejących izb przyjęć ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk wstępnej intensywnej terapii (roboty budowlane, doposażenie),
  • wsparcie istniejących SOR, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk wstępnej intensywnej terapii (roboty budowlane, doposażenie),
  • modernizacja istniejących Centrów Urazowych (CU) – roboty budowlane, doposażenie,
  • utworzenie nowych CU (roboty budowlane, doposażenie),
  • budowa lub remont całodobowych lotnisk lub lądowisk dla śmigłowców przy jednostkach organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego (roboty budowlane, doposażenie),
  • wsparcie baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (roboty budowlane, doposażenie oraz wyposażenie śmigłowców ratowniczych w sprzęt umożliwiający loty w trudnych warunkach atmosferycznych i w nocy).

W ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) wspierane będą:

  • wdrożenie projektów profilaktycznych dotyczących chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu,
  • wdrożenie programów rehabilitacji medycznej ułatwiających powroty do pracy,
  • wdrożenie programów ukierunkowanych na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy,
  • rozwój profilaktyki nowotworowej w kierunku wykrywania raka jelita grubego, szyjki macicy i raka piersi,
  • wsparcie regionalnych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych na rzecz osób dorosłych, ukierunkowanych na specyficzne dla regionu grupy chorób, które są istotną przyczyną dezaktywizacji zawodowej (roboty budowlane, doposażenie),
  • wsparcie regionalnych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych na rzecz osób dorosłych, dedykowanych chorobom, które są istotną przyczyną dezaktywizacji zawodowej (roboty budowla, doposażenie).

Demografia

W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) wspierane będą:

  • deinstytucjonalizacja opieki nad osobami zależnymi, poprzez rozwój alternatywnych form opieki nad osobami niesamodzielnymi (w tym osobami starszymi),
  • system kształcenia specjalizacyjnego w dziedzinie geriatrii,
  • system kształcenia ustawicznego kadr medycznych w obszarze opieki nad osobami starszymi.

W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) dofinansowanie będą:

  • wsparcie ponadregionalnych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych stacjonarnych i całodobowych w zakresie ginekologii, położnictwa, neonatologii, pediatrii oraz innych oddziałów zajmujących się leczeniem dzieci (roboty budowlane, doposażenie).

W ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) realizowane będą następujące działania:

  • wdrożenie programów wczesnego wykrywania wad rozwojowych i rehabilitacji dzieci zagrożonych niepełnosprawnością i niepełnosprawnych,
  • wsparcie regionalnych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie ginekologii, położnictwa, neonatologii, pediatrii oraz innych jednostek zajmujących się leczeniem dzieci (roboty budowlane, doposażenie),
  • wsparcie podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie geriatrii, opieki długoterminowej oraz opieki paliatywnej i hospicyjnej (roboty budowlane, doposażenie),
  • deinstytucjonalizacja opieki nad osobami zależnymi, poprzez rozwój alternatywnych form opieki nad osobami niesamodzielnymi (w tym osobami starszymi).

Jakość – efektywność i organizacja

W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) wspierane będą:

  • działania projakościowe dedykowane podmiotom leczniczym, które świadczą szpitalne usługi medyczne,
  • działania projakościowe dedykowane podmiotom świadczącym podstawową opiekę zdrowotną,
  • przygotowanie, przetestowanie i wdrożenie do systemu opieki zdrowotnej organizacji opieki koordynowanej(OOK), służącej polepszeniu jakości i efektywności publicznych usług zdrowotnych (pilotaż nowej formy organizacji, procesu i rozwiązań technologicznych),
  • szkolenia pracowników administracyjnych i zarządzających podmiotami leczniczymi, jak również przedstawicieli płatnika i podmiotów tworzących, służące poprawie efektywności funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju zdolności analitycznych i audytu wewnętrznego w jednostkach systemu ochrony zdrowia,
  • działania na rzecz rozwoju dialogu społecznego oraz idei społecznej odpowiedzialności instytucji systemu ochrony zdrowia, poprzez m.in. wsparcie współpracy administracji systemu ochrony zdrowia z organizacjami pacjenckimi,
  • stworzenie systemu mapowania potrzeb zdrowotnych (poprawa jakości danych dotyczących m.in. informacji o stanie infrastruktury medycznej, rejestrach medycznych dedykowanych określonym jednostkom chorobowym oraz identyfikację „białych plam” w opiece zdrowotnej).

W ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) wspierane będą takie działania, jak:

  • upowszechnienie wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej,
  • upowszechnienie wykorzystania telemedycyny.

Kształcenie kadr medycznych

W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) wspierane będą:

  • realizacja programów rozwojowych dla uczelni medycznych uczestniczących w procesie praktycznego kształcenia studentów, w tym tworzenie centrów symulacji medycznej,
  • realizacja programów rozwojowych dla uczelni medycznych uczestniczących w procesie kształceniapielęgniarek i położnych ukierunkowanych na zwiększenie liczby absolwentów ww. kierunków,
  • kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych w obszarach związanych z potrzebami epidemiologiczno-demograficznymi,
  • kształcenie specjalizacyjne lekarzy w dziedzinach istotnych z punktu widzenia potrzeb epidemiologiczno-demograficznych kraju,
  • kształcenie podyplomowe lekarzy realizowane w innych formach niż specjalizacje w obszarach istotnych z punktu widzenia potrzeb epidemiologiczno-demograficznych kraju, ze szczególnym uwzględnieniem lekarzy współpracujących z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej,
  • doskonalenie zawodowe pracowników innych zawodów istotnych z punktu widzenia funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w obszarach istotnych dla zaspokojenia potrzeb epidemiologiczno-demograficznych.