Stanowisko Zarządu OFOP w sprawie reformy zasad współpracy organizacji pozarządowych z władzami publicznymi
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych z nadzieją patrzy na wyniki wyborów. Po podpisaniu Deklaracji współpracy na rzecz wsparcia i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego przez przedstawicieli i przedstawicielki komitetów wyborczych koalicji prodemokratycznych (29 września br.) widzimy szansę na nowe otwarcie współpracy rządu z sektorem obywatelskim. Jednak, aby współpraca stanowiła rzeczywiście nową jakość, konieczne jest włączenie w jej tworzenie obywatelek i obywateli zrzeszonych w organizacjach pozarządowych.
OFOP krytycznie ocenia próby centralizacji i upolitycznienia relacji z organizacjami pozarządowymi pod rządami PiS. Nie może być powrotu do systematycznego marginalizowania aktywności obywatelskiej w życiu publicznym i paternalistycznego podejścia do organizacji obywatelskich. Nie da się naprawić systemu bez wysłuchania samych zainteresowanych i bez włączenia ich w przeprowadzanie odpowiednich reform.
Oznacza to konieczność konsultacji już na etapie zmian systemowych i organizacyjnych w ramach rządu, a także założeń i zmian legislacyjnych związanych z koniecznymi zmianami w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, ustawie o Narodowym Instytucie Wolności czy w obszarze sprawozdawczości i opodatkowania działań organizacji pozarządowych.
Uważamy, że przyszła współpraca powinna opierać się na trzech filarach:
- Zachowaniu puli środków na działania organizacji i ich racjonalnym wydawaniu pod społeczną kontrolą.
- Dialogu z organizacjami obywatelskimi jako sposobu tworzenia polityk publicznych i przygotowywania zmian prawno-organizacyjnych.
- Włączaniu organizacji pozarządowych jako rzeczywistych partnerów w proces odbudowy demokracji i realizacji zadań państwa.
Ciała dialogu, jak Rada Działalności Pożytku Publicznego czy Rada Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w obecnym kształcie nie gwarantują reprezentatywnych konsultacji działań z organizacjami – z uwagi na określony sposób ich powoływania i ograniczone kompetencje. Komitet Pożytku Publicznego jest dysfunkcjonalny, nie działa, nie spełnia swoich pierwotnych założeń miejsca omawiania i uwspólniania decyzji dotyczących organizacji obywatelskich w ramach rządu, powodując brak współpracy między ministerstwami w tym zakresie.
Rozwiązaniem o jakie zabiegamy od lat może być stworzenie przestrzeni do stałego, zorganizowanego dialogu z organizacjami pozarządowymi na wzór Rady Dialogu Społecznego czy Komisji Trójstronnej zrzeszającej przedstawicieli rządu, samorządu i organizacji pozarządowych.
Już teraz liczymy też na powołanie Parlamentarnego Zespołu ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, Komisji lub Podkomisji Stałej, w których wszystkie zmiany dotyczące organizacji mogłyby być omawiane, zgodnie z podpisaną przez partie demokratyczne Deklaracją na rzecz współpracy, dialogu obywatelskiego i dobrego prawa dla organizacji.
Mamy nadzieję na stworzenie przyjaznych mechanizmów i nowego systemu dialogu obywatelskiego, w tym realnych konsultacji publicznych, w których głos obywatelek i obywateli oraz organizacji pozarządowych będzie wysłuchany i uwzględniony.
Jako największa, ponadbranżowa federacja zrzeszająca polskie organizacje pozarządowe oraz aktywna na arenie europejskiej, jesteśmy gotowi do partnerskiej współpracy i do wypracowania najlepszych rozwiązań służących społeczeństwu obywatelskiemu.
ZARZĄD OFOP